آموزش باریستا از صفر تا صد: هرآنچه باید بدانید

آموزش باریستا از صفر تا صد : هرآنچه باید بدونی رفیق!

چیه؟ باریستا شدن تو سرته؟ دمت گرم! انتخاب باحالیه. منم یه روز مثل تو هیچی از قهوه حالیم نبود جز اینکه صبحا یه نسکافه سه در یک می زدم که چشام باز شه. ولی خب یه جایی خوندم باریستاها چه با کلاس قهوه درست می کنن و چه پولی به جیب می زنن گفتم بذار منم امتحان کنم.

راستش رو بخوای اوایلش خیلی خنده دار بود. فکر کن من با اون دست و پا چلفتی بودنم می خواستم بشم استاد قهوه! دستگاه اسپرسو رو که دیدم قشنگ یاد سفینه های فضایی تو فیلم ها افتادم. دکمه هاش صداهاش بخارش… یه وضعی بود! ولی خب ناامید نشدم. گفتم یا رومی روم یا زنگی زنگ! یا باریستا می شم یا اسمم عوض می کنم! 😉

حالا بعد چند سال کلنجار رفتن با قهوه و دستگاه و مشتری یه چیزایی دستگیرم شده. نه اینکه بگم دیگه تهِ تهشم ولی خب بدک نیستم. تو این آموزش مدیریت کافه رستوران می خوام هرچی یاد گرفتم رو با زبون خودم برات ردیف کنم. از صفرِ صفر تا یه جاهایی که دیگه خودت کم کم راه میفتی. پس کمربندتو ببند بریم تو دل ماجرا!

داستان از کجا شروع شد؟ (تعریف موضوع از دیدگاه نویسنده)

ببین رفیق قهوه فقط یه نوشیدنی نیست. یه فرهنگه یه هنره یه عشقه! شاید اولش برات عجیب بیاد ولی وقتی پات به دنیای قهوه باز شه دیگه نمیتونی ازش دل بکنی. من که خودم اینجوری شدم. اولش فقط به چشم یه کار بهش نگاه می کردم ولی کم کم دیدم عجب دنیای رنگارنگی داره.

باریستا بودن هم فقط ریختن قهوه تو فنجون نیست. باید عاشق قهوه باشی باید حوصله داشته باشی باید بتونی با مشتری ها ارتباط برقرار کنی. باریستا فقط یه قهوه ریز نیست یه هنرمنده یه روانشناسه یه دوسته ست! باید بتونه با یه فنجون قهوه روز مشتری رو بسازه. این چیزیه که من تو این سال ها یاد گرفتم.

از نظر من باریستا شدن یعنی :

• عاشق قهوه بودن : اگه قهوه دوست نداری بیخیال شو! این کار مال تو نیست.
• حوصله و دقت داشتن : قهوه درست کردن صبر و حوصله می خواد. باید ریزه کاری ها رو بلد باشی و با دقت کار کنی.
• خلاقیت : باریستا باید خلاق باشه و بتونه طعم های جدید خلق کنه.
• مهارت های ارتباطی : باریستا باید بتونه با مشتری ها ارتباط برقرار کنه و خواسته هاشون رو بفهمه.
• یادگیری مداوم : دنیای قهوه خیلی وسیعه و همیشه چیز جدیدی برای یاد گرفتن هست.

خلاصه که باریستا شدن فقط یه شغل نیست یه سبک زندگیه! اگه این چیزا تو وجودت هست بسم الله! بریم سراغ قدم بعدی.

اولین قدم ها : آشنایی با ابزار جنگ (ابزار و تجهیزات)

مثل هر کار دیگه ای برای باریستا شدن هم یه سری ابزار و وسایل لازم داری. البته نترس قرار نیست کل حقوق یه ماهتو بدی ابزار بخری! اولش با چیزای ساده شروع کن کم کم حرفه ای می شی.

مهم ترین وسیله یه باریستا دستگاه اسپرسو هست. این غول بی شاخ و دُم قلب تپنده هر کافه ایه. دستگاه های اسپرسو مدل های مختلفی دارن از خونگی کوچیک تا صنعتی بزرگ. اولش لازم نیست یه دستگاه میلیونی بخری. یه دستگاه خونگی ساده هم کارت رو راه می ندازه.

بعد از دستگاه نوبت به آسیاب قهوه می رسه. دانه های قهوه رو باید درست قبل از دم کردن آسیاب کنی تا عطر و طعمش حفظ بشه. آسیاب هم مثل دستگاه اسپرسو مدل های مختلفی داره. آسیاب های تیغه ای ارزون ترن ولی آسیاب های دنده ای قهوه رو یکدست تر آسیاب می کنن و کیفیت بهتری دارن. اگه می خوای حرفه ای کار کنی یه آسیاب دنده ای خوب بگیر.

غیر از اینا یه سری خرده ریز هم لازم داری :

• تمپر : برای فشرده کردن قهوه آسیاب شده تو پورتافیلتر.
• پورتافیلتر : دسته گروپ دستگاه اسپرسو که قهوه توش ریخته می شه.
• پیچر : برای فوم دادن به شیر.
• ترازوی دیجیتال : برای وزن کردن دقیق قهوه و آب.
• تایمر : برای اندازه گیری زمان عصاره گیری.
• فنجان و لیوان : برای سرو قهوه.
• دستمال و برس : برای تمیز کردن دستگاه و وسایل.

یه نکته مهم : لازم نیست همه اینا رو یهویی بخری. کم کم و به مرور زمان وسایلت رو کامل کن. مهم اینه که با وسایل اولیه شروع کنی و تمرین کنی.

یه تجربه شخصی : یادمه اوایل کارم پولم به آسیاب دنده ای نرسید. یه آسیاب تیغه ای ارزون خریدم. قهوه هام افتضاح می شد! یه بار یه مشتری اومد گفت قهوه ت انگار خاک اره ست! 🤦‍♂️ اونجا بود که فهمیدم آسیاب قهوه چقدر مهمه. بعد کلی پس انداز تونستم یه آسیاب دنده ای خوب بخرم. زمین تا آسمون فرق کرد! پس اگه می خوای قهوه خوب درست کنی آسیاب قهوه رو دست کم نگیر!

دانه های جادویی : قهوه چی هست اصلاً؟ (انواع قهوه)

خب حالا که ابزار و وسایل رو شناختیم بریم سراغ اصل مطلب : قهوه! قهوه یه عالمه مدل داره مثل آدمیزاد! هر کدوم یه طعم و عطر خاص خودشون رو دارن. اگه بخوای یه باریستای حرفه ای بشی باید قهوه ها رو بشناسی.

به طور کلی دو نوع اصلی قهوه داریم :

• عربیکا : محبوب ترین نوع قهوه تو دنیا. طعم ملایم و عطری داره اسیدیته اش بالاتره و کافئینش کمتره. بیشتر قهوه های تخصصی و باکیفیت از نوع عربیکا هستن.
• روبوستا : طعم قوی تر و تلخ تری داره کافئینش بیشتره و اسیدیته اش کمتره. مقاومت بیشتری به آفات و بیماری ها داره و ارزون تره. بیشتر تو قهوه های فوری و ترکیب های اسپرسو استفاده می شه.

علاوه بر نوع قهوه خاستگاه قهوه هم خیلی مهمه. قهوه های مناطق مختلف دنیا طعم و عطر متفاوتی دارن. مثلاً قهوه های آفریقایی معمولاً طعم میوه ای و گلی دارن قهوه های آمریکای لاتین طعم شکلاتی و آجیلی و قهوه های آسیایی طعم ادویه ای و خاکی.

یه چیز دیگه که رو طعم قهوه تاثیر می ذاره رست قهوه هست. رست کردن یعنی تفت دادن دانه های سبز قهوه. هرچی رست قهوه تیره تر باشه طعمش تلخ تر و دودی تر می شه و هرچی روشن تر باشه طعمش ترش تر و میوه ای تر.

به عنوان یه باریستا باید بتونی قهوه های مختلف رو تشخیص بدی و با توجه به سلیقه مشتری قهوه مناسب رو پیشنهاد بدی. برای این کار باید قهوه های مختلف رو تست کنی و طعم هاشون رو بشناسی. به اصطلاح باید “حس چشایی قهوه” رو تو خودت تقویت کنی.

یه تجربه شخصی : اوایل کارم فقط یه نوع قهوه تو کافه داشتیم یه ترکیب اسپرسوی تلخ و تیره. هر کی هر چی می خواست همونو می دادیم. یه روز یه مشتری اومد گفت قهوه هاتون خیلی تلخه یه قهوه ملایم تر ندارین؟ منم مونده بودم چی بگم! 😳 همون موقع بود که فهمیدم چقدر مهمه که انواع قهوه رو بشناسم و بتونم به مشتری ها انتخاب های مختلفی بدم. از اون روز به بعد سعی کردم قهوه های مختلف رو امتحان کنم و اطلاعاتم رو در مورد قهوه بیشتر کنم. الان تو کافه مون چند نوع قهوه مختلف داریم و مشتری ها خیلی راضی ترن.

رسیدن به شات طلایی : عصاره گیری اسپرسو (تکنیک ها و مشکلات)

خب رسیدیم به مهم ترین بخش کار باریستا : عصاره گیری اسپرسو! اسپرسو پایه اصلی خیلی از نوشیدنی های قهوه ست مثل لاته کاپوچینو موکا و غیره. اگه بتونی یه اسپرسوی خوب درست کنی نصف راهو رفتی.

عصاره گیری اسپرسو یعنی : عبور دادن آب داغ با فشار زیاد از قهوه آسیاب شده. این فرآیند باید تو یه زمان مشخص (حدود ۲۵-۳۰ ثانیه) انجام بشه تا یه شات اسپرسوی خوش طعم و متعادل به دست بیاد.

برای عصاره گیری اسپرسو باید به چند تا نکته مهم توجه کنی :

1. درجه آسیاب قهوه : درجه آسیاب قهوه خیلی مهمه. اگه قهوه خیلی ریز آسیاب شده باشه آب به سختی ازش عبور می کنه و اسپرسو تلخ می شه (به اصطلاح over-extracted). اگه قهوه خیلی درشت آسیاب شده باشه آب خیلی سریع ازش عبور می کنه و اسپرسو ترش و رقیق می شه (به اصطلاح under-extracted). درجه آسیاب قهوه باید متناسب با نوع قهوه و دستگاه اسپرسو تنظیم بشه.
2. میزان قهوه : مقدار قهوه ای که تو پورتافیلتر می ریزی هم مهمه. معمولاً برای یه شات دبل اسپرسو حدود ۱۸-۲۰ گرم قهوه استفاده می شه. البته این مقدار هم ممکنه بسته به نوع قهوه و دستگاه اسپرسو تغییر کنه.
3. تمپ کردن قهوه : بعد از اینکه قهوه رو تو پورتافیلتر ریختی باید با تمپر اونو فشرده کنی. تمپ کردن باید یکنواخت و با فشار مناسب انجام بشه تا آب به طور یکنواخت از قهوه عبور کنه.
4. دمای آب : دمای آب برای عصاره گیری اسپرسو باید حدود ۹۰-۹۶ درجه سانتیگراد باشه. اگه دمای آب خیلی پایین باشه اسپرسو ترش می شه. اگه دمای آب خیلی بالا باشه اسپرسو تلخ می شه.
5. زمان عصاره گیری : زمان عصاره گیری اسپرسو باید حدود ۲۵-۳۰ ثانیه باشه. اگه زمان عصاره گیری کمتر از این باشه اسپرسو under-extracted می شه. اگه بیشتر از این باشه اسپرسو over-extracted می شه.

مشکلات رایج در عصاره گیری اسپرسو :

• اسپرسو خیلی تلخ : ممکنه به خاطر درجه آسیاب خیلی ریز تمپ خیلی سفت دمای آب خیلی بالا یا زمان عصاره گیری خیلی طولانی باشه.
• اسپرسو خیلی ترش : ممکنه به خاطر درجه آسیاب خیلی درشت تمپ خیلی شل دمای آب خیلی پایین یا زمان عصاره گیری خیلی کوتاه باشه.
• اسپرسو رقیق و بی مزه : ممکنه به خاطر مقدار قهوه کم درجه آسیاب خیلی درشت یا زمان عصاره گیری خیلی کوتاه باشه.
• کانالینگ : وقتی آب به طور یکنواخت از قهوه عبور نکنه و کانال های کوچیکی تو قهوه ایجاد بشه اسپرسو طعم خوبی نخواهد داشت. کانالینگ معمولاً به خاطر تمپ کردن غیریکنواخت یا درجه آسیاب نامناسب اتفاق میفته.

راه حل های عملی :

• تنظیم درجه آسیاب : اگه اسپرسو تلخه درجه آسیاب رو درشت تر کن. اگه ترشه ریزتر کن. این کار رو کم کم انجام بده و هر بار یه مقدار کوچیک تغییر بده تا به درجه آسیاب مناسب برسی.
• تمرین تمپ کردن : تمپ کردن یکنواخت و با فشار مناسب نیاز به تمرین داره. سعی کن هر بار با فشار یکسان تمپ کنی و سطح قهوه رو صاف و یکدست کنی.
• کنترل زمان عصاره گیری : با استفاده از تایمر زمان عصاره گیری رو دقیق اندازه گیری کن و سعی کن تو محدوده ۲۵-۳۰ ثانیه نگهش داری.

یه تجربه شخصی : یادمه اوایل کارم شات های اسپرسوم همش خراب می شد. یا خیلی تلخ می شد یا خیلی ترش یا کلاً بی مزه. کلی قهوه هدر دادم! 🤦‍♂️ یه بار یه باریستای حرفه ای اومد کافه مون گفتم بیا ببین مشکل کارم کجاست. اون یه نگاه به آسیاب و دستگاه اسپرسوم انداخت یه کم درجه آسیاب رو تنظیم کرد یه چند تا شات اسپرسو گرفت و گفت مشکل از درجه آسیاب بوده! باورتون می شه؟ به همین سادگی! از اون روز به بعد فهمیدم تنظیم درجه آسیاب چقدر مهمه و همیشه قبل از شروع کار درجه آسیاب رو چک می کنم. یه بار دیگه هم یادم رفت دستگاه اسپرسو رو گرم کنم. قهوه هام همش ترش می شد. مشتری ها کلی غر زدن! 😠 اونجا بود که فهمیدم گرم کردن دستگاه هم خیلی مهمه. حالا دیگه قبل از هر کاری اول دستگاه رو روشن می کنم و می ذارم خوب گرم شه.

جادوی شیر : فوم و لاته آرت (تکنیک ها و مشکلات)

بعد از اسپرسو نوبت به شیر می رسه. شیر فوم دار پای ثابت خیلی از نوشیدنی های قهوه ست مثل کاپوچینو و لاته. یه فوم شیر خوب باید لطیف خامه ای و بدون حباب های درشت باشه. و البته اگه بتونی لاته آرت هم بزنی که دیگه نور علی نور! ✨

برای فوم دادن به شیر باید از نازل بخار دستگاه اسپرسو استفاده کنی. شیر رو تو پیچر بریز نازل بخار رو داخل شیر فرو ببر و بخار رو باز کن. باید یه صدای “فیش” ملایم بشنوی. پیچر رو کم کم پایین بیار تا نازل بخار نزدیک سطح شیر قرار بگیره و شیر شروع به فوم دادن کنه. وقتی حجم شیر دو برابر شد نازل بخار رو عمیق تر فرو ببر تا شیر گرم بشه. دمای شیر نباید از ۶۵-۷۰ درجه سانتیگراد بیشتر بشه وگرنه طعم شیر خراب می شه.

مشکلات رایج در فوم دادن به شیر :

• فوم خیلی زیاد و خشک : ممکنه به خاطر اینکه نازل بخار خیلی نزدیک سطح شیر بوده و هوا زیادی وارد شیر شده باشه.
• فوم خیلی کم و آبکی : ممکنه به خاطر اینکه نازل بخار خیلی عمیق بوده و هوا کافی وارد شیر نشده باشه.
• فوم با حباب های درشت : ممکنه به خاطر اینکه شیر خیلی داغ شده باشه یا نازل بخار درست تنظیم نشده باشه.
• شیر سوخته : اگه شیر خیلی داغ بشه طعمش تلخ و سوخته می شه.

راه حل های عملی :

• تنظیم نازل بخار : نازل بخار باید درست تنظیم بشه تا بخار با فشار مناسب و به طور یکنواخت خارج بشه.
• کنترل دمای شیر : با استفاده از دماسنج شیر دمای شیر رو کنترل کن و نذار از ۷۰ درجه سانتیگراد بیشتر بشه.
• تمرین تکنیک فوم دادن : فوم دادن به شیر نیاز به تمرین داره. سعی کن هر بار با تکنیک یکسان فوم بدی و به صدای فوم دقت کنی.

لاته آرت : لاته آرت یعنی نقاشی کشیدن روی قهوه با فوم شیر. لاته آرت یه هنر جذاب و چشم نوازه که خیلی از مشتری ها رو جذب می کنه. برای لاته آرت زدن باید فوم شیر خوبی داشته باشی و تکنیک ریزش فوم رو بلد باشی. طرح های ساده ای مثل قلب و رز اولین قدم های لاته آرت هستن. بعد کم کم می تونی طرح های پیچیده تر رو هم یاد بگیری.

یه تجربه شخصی : فوم دادن به شیر یکی از سخت ترین قسمت های کار باریستا بود برای من. اوایلش فوم هام همش خراب می شد. یا خیلی زیاد می شد یا خیلی کم یا پر از حباب های درشت. یه بار یه مشتری اومد کاپوچینو سفارش داد منم با کلی ذوق و شوق یه فوم گنده روش ریختم. مشتریه یه نگاه به فنجون کرد یه پوزخند زد و گفت این فوم نیست کلاه گیسه! 😂 خیلی ضایع شدم! ولی خب ناامید نشدم. کلی فیلم آموزشی دیدم کلی تمرین کردم تا بالاخره تونستم فوم شیر خوب درست کنم. لاته آرت هم که دیگه نگم براتون! هنوزم توش مبتدی ام ولی خب قلب و رز رو دیگه می تونم بزنم. هدفم اینه که یه روزی طرح های حرفه ای تر هم بزنم.

تمیزکاری و نگهداری : راز طول عمر دستگاه (نگهداری تجهیزات)

یه باریستای خوب فقط قهوه درست نمی کنه از وسایلش هم مراقبت می کنه. دستگاه اسپرسو و آسیاب قهوه وسایل گرون قیمتی هستن و اگه ازشون درست نگهداری نکنی زود خراب می شن و هزینه های تعمیرشون کمرتو می شکنه! 😫

تمیزکاری روزانه : بعد از هر شیفت کاری باید دستگاه اسپرسو و آسیاب قهوه رو تمیز کنی.

• دستگاه اسپرسو :
• پورتافیلترها رو بشور و خشک کن.
• گروپ هد رو با برس تمیز کن.
• سینی چکه گیر رو خالی و تمیز کن.
• نازل بخار رو با دستمال تمیز کن.
• بدنه دستگاه رو با دستمال مرطوب تمیز کن.
• آسیاب قهوه :
• مخزن دانه های قهوه رو خالی و تمیز کن.
• تیغه ها یا دنده های آسیاب رو با برس تمیز کن.
• بدنه آسیاب رو با دستمال مرطوب تمیز کن.

تمیزکاری هفتگی : هفته ای یه بار باید تمیزکاری عمیق تری انجام بدی.

• دستگاه اسپرسو :
• بک فلاش دستگاه رو انجام بده (برای تمیز کردن مسیر آب و روغن قهوه).
• فیلتر آب دستگاه رو چک و تعویض کن (در صورت نیاز).
• رسوب زدایی دستگاه رو انجام بده (در صورت نیاز بسته به سختی آب منطقه).
• آسیاب قهوه :
• قطعات آسیاب رو باز کن و کاملاً تمیز کن.

نگهداری دوره ای : هر چند ماه یه بار باید دستگاه اسپرسو و آسیاب قهوه رو سرویس کنی. سرویس دوره ای شامل چک کردن تمام قطعات دستگاه روغن کاری تنظیم فشار و دما و غیره می شه. برای سرویس دوره ای بهتره از یه متخصص کمک بگیری.

نکات مهم :

• همیشه از آب تصفیه شده استفاده کن. آب شیر حاوی املاح و رسوبات هست که می تونه به دستگاه آسیب برسونه و طعم قهوه رو خراب کنه.
• دستگاه اسپرسو رو به طور منظم رسوب زدایی کن. رسوب زدایی باعث می شه عمر دستگاه بیشتر بشه و کیفیت قهوه بهتر بمونه.
• آسیاب قهوه رو به طور منظم تمیز کن. قهوه آسیاب شده روغن داره و اگه تمیز نشه روغن قهوه جمع می شه و باعث می شه قهوه طعم کهنگی بگیره.
• اگه دستگاهت خراب شد خودسرانه تعمیرش نکن. بهتره به یه تعمیرکار متخصص مراجعه کنی.

یه تجربه شخصی : اوایل کارم خیلی به تمیزکاری و نگهداری دستگاه ها اهمیت نمی دادم. فقط آخر شب یه دستمالی می کشیدم روشون فکر می کردم کافیه! 🤦‍♂️ یه بار دستگاه اسپرسوم خراب شد بردمش تعمیرگاه تعمیرکاره گفت دستگاهت پر از رسوبه اصلا تمیزش نمی کنی؟ کلی سرزنشم کرد! 😠 اونجا بود که فهمیدم تمیزکاری و نگهداری دستگاه ها چقدر مهمه. از اون روز به بعد دیگه تمیزکاری روزانه و هفتگی رو جدی گرفتم و سرویس دوره ای رو هم به موقع انجام می دم. دستگاه هام خیلی بهتر کار می کنن و عمرشون هم بیشتر شده.

وقتی همه چی قاطی می شه : مشکلات رایج و راه حل ها (مشکلات و راه حل ها)

تو کار باریستا ممکنه با یه عالمه مشکل روبرو بشی. قهوه بد عصاره گیری بشه فوم شیر خراب بشه دستگاه خراب بشه مشتری غر بزنه و هزار تا چیز دیگه! مهم اینه که بتونی مشکلات رو تشخیص بدی و راه حل مناسب رو پیدا کنی.

مشکلات رایج و راه حل ها :

• قهوه خیلی تلخ :
• مشکل : درجه آسیاب خیلی ریز تمپ خیلی سفت دمای آب خیلی بالا زمان عصاره گیری خیلی طولانی قهوه کهنه.
• راه حل : درجه آسیاب رو درشت تر کن تمپ رو شل تر کن دمای آب رو پایین تر بیار زمان عصاره گیری رو کوتاه تر کن از قهوه تازه استفاده کن.
• قهوه خیلی ترش :
• مشکل : درجه آسیاب خیلی درشت تمپ خیلی شل دمای آب خیلی پایین زمان عصاره گیری خیلی کوتاه قهوه رست روشن.
• راه حل : درجه آسیاب رو ریزتر کن تمپ رو سفت تر کن دمای آب رو بالاتر ببر زمان عصاره گیری رو طولانی تر کن از قهوه رست تیره تر استفاده کن.
• فوم شیر خیلی زیاد و خشک :
• مشکل : نازل بخار خیلی نزدیک سطح شیر هوا زیادی وارد شیر شده.
• راه حل : نازل بخار رو کمی عمیق تر فرو ببر میزان هوادهی رو کم کن.
• فوم شیر خیلی کم و آبکی :
• مشکل : نازل بخار خیلی عمیق هوا کافی وارد شیر نشده.
• راه حل : نازل بخار رو کمی بالاتر بیار میزان هوادهی رو بیشتر کن.
• دستگاه اسپرسو کار نمی کنه :
• مشکل : برق قطع شده آب دستگاه تموم شده دستگاه رسوب گرفته قطعه ای از دستگاه خراب شده.
• راه حل : برق رو چک کن آب دستگاه رو پر کن دستگاه رو رسوب زدایی کن به تعمیرکار مراجعه کن.
• آسیاب قهوه آسیاب نمی کنه :
• مشکل : برق قطع شده دانه های قهوه تموم شده چیزی تو آسیاب گیر کرده موتور آسیاب خراب شده.
• راه حل : برق رو چک کن دانه های قهوه رو پر کن آسیاب رو تمیز کن به تعمیرکار مراجعه کن.
• مشتری ناراضیه :
• مشکل : قهوه بد طعم بوده سفارش اشتباه بوده سرویس دهی نامناسب بوده.
• راه حل : از مشتری عذرخواهی کن دلیل نارضایتی رو بپرس سعی کن مشکل رو رفع کنی در صورت امکان سفارش رو عوض کن یا پول رو پس بده.

نکات مهم :

• آروم باش و هول نکن. وقتی مشکلی پیش میاد اول آروم باش و فکر کن. هول شدن فقط اوضاع رو بدتر می کنه.
• مشکل رو درست تشخیص بده. قبل از اینکه دنبال راه حل بگردی مطمئن شو که مشکل رو درست فهمیدی.
• راه حل های ساده رو اول امتحان کن. گاهی اوقات مشکل با یه راه حل ساده حل می شه. لازم نیست همون اول بری سراغ راه حل های پیچیده.
• از تجربه های دیگران یاد بگیر. از باریستاهای دیگه از تعمیرکارها از منابع آموزشی آنلاین و کتاب ها کمک بگیر.
• تجربه کن و یاد بگیر. هر مشکلی که حل می کنی یه تجربه جدید برات می شه. از تجربه هات یاد بگیر و سعی کن دیگه اون اشتباه رو تکرار نکنی.

یه تجربه شخصی : یادمه یه بار تو اوج شلوغی کافه دستگاه اسپرسوم یهو از کار افتاد! 😱 مشتری ها صف کشیده بودن همه قهوه می خواستن منم مونده بودم چیکار کنم. اولش خیلی هول شدم ولی بعد آروم شدم و شروع کردم به بررسی دستگاه. دیدم دکمه پاورش خاموش شده! یکی از مشتری ها موقع رد شدن اشتباهی دکمه رو زده بود! 🤦‍♂️ باورتون می شه؟ به همین سادگی! فقط کافی بود دکمه رو روشن کنم. از اون روز به بعد فهمیدم خیلی از مشکلات راه حل های ساده ای دارن فقط باید آروم باشی و درست فکر کنی. یه بار دیگه هم یادمه یه مشتری اومد گفت قهوه ت خیلی تلخه انگار سوخته. منم هرچی فکر کردم نفهمیدم چرا. قهوه تازه بود درجه آسیاب درست بود دما و زمان عصاره گیری هم درست بود. آخرش فهمیدم مشکل از فنجون بوده! فنجون ها رو تازه شسته بودیم و هنوز بوی مایع ظرفشویی می دادن! 🤢 بوی مایع ظرفشویی با قهوه قاطی شده بود و قهوه تلخ شده بود. از اون روز به بعد دیگه فنجون ها رو با دقت بیشتری می شورم و آبکشی می کنم.

راه های دیگه چیه؟ (پیشنهادات جایگزین)

باریستا شدن فقط یه راه نداره. هر کسی می تونه با توجه به شرایط و علاقه ش یه مسیر متفاوت رو انتخاب کنه. اینجا چند تا پیشنهاد جایگزین برات دارم :

• کارآموزی : بهترین راه برای یادگیری عملی باریستا شدن کارآموزی تو یه کافه هست. می تونی به یه کافه مراجعه کنی و درخواست کارآموزی بدی. تو دوره کارآموزی می تونی زیر نظر یه باریستای حرفه ای همه چیز رو از نزدیک یاد بگیری و تجربه کسب کنی. خیلی از کافه ها بعد از دوره کارآموزی کارآموزها رو استخدام می کنن.
• دوره های آموزشی باریستا : دوره های آموزشی باریستا یه راه سریع و منظم برای یادگیری اصول باریستا شدنه. این دوره ها معمولاً توسط آموزشگاه های قهوه یا کافه های حرفه ای برگزار می شن. تو این دوره ها هم تئوری قهوه رو یاد می گیری هم به صورت عملی با دستگاه اسپرسو و وسایل دیگه کار می کنی. بعضی از دوره ها مدرک معتبر هم دارن که می تونه تو پیدا کردن کار بهت کمک کنه.
• یادگیری آنلاین : اگه وقت یا حوصله رفتن به کلاس های حضوری رو نداری می تونی از منابع آنلاین استفاده کنی. سایت های آموزشی کانال های یوتیوب و پیج های اینستاگرام زیادی هستن که آموزش های رایگان یا پولی باریستا ارائه می دن. البته یادگیری آنلاین به اندازه کارآموزی یا دوره های حضوری عملی نیست ولی می تونه یه شروع خوب باشه.
• مطالعه کتاب و مقاله : کتاب ها و مقاله های زیادی در مورد قهوه و باریستا شدن وجود داره. مطالعه این منابع می تونه اطلاعات تئوری خوبی بهت بده و دیدت رو نسبت به دنیای قهوه بازتر کنه. البته فقط به مطالعه اکتفا نکن باید تمرین عملی هم داشته باشی.
• تمرین در خونه : اگه دستگاه اسپرسو خونگی داری می تونی تو خونه تمرین کنی. قهوه بخر دستگاه رو روشن کن و شروع کن به عصاره گیری و فوم دادن. اشتباه کن یاد بگیر و دوباره امتحان کن. تمرین مداوم بهترین راه برای پیشرفت تو هر کاریه.

یه نکته مهم : هیچ کدوم از این راه ها به تنهایی کافی نیستن. بهترین راه ترکیب کردن چند تا از این روش هاست. مثلاً می تونی هم تو یه دوره آموزشی شرکت کنی هم تو یه کافه کارآموزی کنی هم کتاب و مقاله بخونی و هم تو خونه تمرین کنی. هرچی بیشتر تلاش کنی زودتر به هدفت می رسی.

یه تجربه شخصی : من خودم اولش فقط تو خونه تمرین می کردم. یه دستگاه اسپرسو خونگی ارزون خریدم و شروع کردم به قهوه درست کردن. قهوه هام افتضاح بود! 😅 ولی خب ناامید نشدم. کلی فیلم آموزشی دیدم کلی مقاله خوندم تا کم کم یه چیزایی یاد گرفتم. بعد یه مدت رفتم یه دوره آموزشی باریستا شرکت کردم. اونجا خیلی چیزای جدید یاد گرفتم و تونستم مهارت هام رو ارتقا بدم. بعد از دوره رفتم تو یه کافه کارآموزی کردم. تو کافه تجربه عملی خیلی خوبی کسب کردم و با مشتری های واقعی روبرو شدم. الان هم هنوز دارم یاد می گیرم و سعی می کنم هر روز بهتر از دیروز بشم. یادگیری باریستا شدن یه مسیر بی پایانه همیشه چیز جدیدی برای یاد گرفتن هست.

حرف آخر و جمع بندی (نتیجه گیری)

خب رفیق رسیدیم به آخر خط. تو این مقاله سعی کردم هرچی لازم بود در مورد باریستا شدن از صفر تا صد بدونی رو به زبون خودم برات بگم. از ابزار و وسایل تا انواع قهوه تکنیک های عصاره گیری و فوم دادن تمیزکاری و نگهداری دستگاه ها مشکلات رایج و راه حل ها و راه های مختلف یادگیری باریستا شدن.

باریستا شدن یه مسیر طولانیه و نیاز به صبر و حوصله و پشتکار داره. نباید انتظار داشته باشی یه شبه استاد بشی. باید تمرین کنی اشتباه کنی یاد بگیری و دوباره تمرین کنی. مهم تر از همه باید عاشق قهوه باشی و از کاری که می کنی لذت ببری.

توصیه های عملی :

• عاشق قهوه باش. اگه قهوه دوست نداری بیخیال شو!
• ابزار و وسایل اولیه رو تهیه کن. لازم نیست همون اول وسایل گرون قیمت بخری. با وسایل ساده شروع کن.
• قهوه های مختلف رو بشناس. انواع قهوه خاستگاه ها رست ها و طعم هاشون رو یاد بگیر.
• تکنیک های عصاره گیری اسپرسو و فوم دادن به شیر رو یاد بگیر. اینا پایه های اصلی کار باریستا هستن.
• تمیزکاری و نگهداری دستگاه ها رو جدی بگیر. این کار باعث می شه عمر دستگاه هات بیشتر بشه و کیفیت قهوه هات بهتر بمونه.
• تمرین کن تمرین کن تمرین کن. تمرین مداوم بهترین راه برای پیشرفته.
• از اشتباه کردن نترس. اشتباه کردن بخشی از فرآیند یادگیریه. از اشتباه هات درس بگیر.
• از باریستاهای دیگه کمک بگیر. با باریستاهای حرفه ای ارتباط برقرار کن سوال بپرس و از تجربه هاشون یاد بگیر.
• همیشه در حال یادگیری باش. دنیای قهوه خیلی وسیعه و همیشه چیز جدیدی برای یاد گرفتن هست.

در نهایت یادت باشه که باریستا شدن فقط یه شغل نیست یه هنره یه عشقه یه سبکه زندگیه. اگه با عشق و علاقه وارد این کار بشی حتماً موفق می شی و ازش لذت می بری. به امید موفقیتت رفیق! ☕️

سوالات پرتکرار شما (پرسش و پاسخ)

خب می دونم الان یه عالمه سوال تو سرت رژه می ره! اینجا به سه تا از پرتکرارترین سوالاتی که معمولاً ازم می پرسن جواب می دم :

سوال ۱ : برای شروع کار باریستا چه دستگاه اسپرسو و آسیاب قهوه ای پیشنهاد می کنی؟

جواب : برای شروع کار لازم نیست دستگاه های خیلی گرون قیمت و حرفه ای بخری. یه دستگاه اسپرسو خونگی ساده با یه آسیاب دنده ای دستی یا برقی متوسط کارت رو راه می ندازه. برندهای مختلفی تو بازار هستن بستگی به بودجه ت داره. مهم اینه که دستگاه اسپرسو بتونه فشار و دمای مناسب رو برای عصاره گیری اسپرسو تامین کنه و آسیاب قهوه هم قهوه رو به صورت یکدست آسیاب کنه. بعداً که حرفه ای تر شدی و پول بیشتری به دست آوردی می تونی دستگاه های حرفه ای تر بخری.

سوال ۲ : چقدر طول می کشه تا یه باریستای حرفه ای بشم؟

جواب : هیچ وقت نمی شه گفت دقیقا چقدر طول می کشه. بستگی به تلاش و پشتکار خودت داره. بعضی ها تو چند ماه می تونن اصول اولیه رو یاد بگیرن و یه باریستای معمولی بشن. ولی برای اینکه یه باریستای حرفه ای و ماهر بشی ممکنه چند سال طول بکشه. مهم اینه که همیشه در حال یادگیری و تمرین باشی و از تجربه هات درس بگیری. یادت باشه که باریستا شدن یه مسیر بی پایانه.

سوال ۳ : بهترین راه برای پیدا کردن کار باریستا چیه؟

جواب : بهترین راه برای پیدا کردن کار باریستا اینه که رزومه ت رو آماده کنی و به کافه های مختلف سر بزنی و درخواست کار بدی. اگه تجربه کار باریستا نداری می تونی اولش به عنوان کارآموز شروع کنی. تو دوره کارآموزی می تونی تجربه کسب کنی و مهارت هات رو نشون بدی. خیلی از کافه ها بعد از دوره کارآموزی کارآموزها رو استخدام می کنن. علاوه بر این می تونی تو سایت های کاریابی آنلاین هم دنبال آگهی های استخدام باریستا بگردی. شبکه سازی هم خیلی مهمه. با باریستاهای دیگه ارتباط برقرار کن تو رویدادهای قهوه شرکت کن و خودت رو به جامعه قهوه معرفی کن.

حالا نوبت شماست! (دعوت به مشارکت)

خب دوستان امیدوارم این مقاله براتون مفید بوده باشه. سعی کردم هرچی می تونستم رو به زبون ساده و خودمونی براتون توضیح بدم. ولی خب دنیای قهوه خیلی بزرگه و حتماً یه عالمه چیز دیگه هم هست که باید یاد بگیرین.

حالا نوبت شماست! اگه شما هم تجربه ای تو زمینه باریستا شدن دارین یا سوالی براتون پیش اومده حتماً تو بخش نظرات با ما به اشتراک بذارین. خوشحال می شم از تجربه های شما یاد بگیرم و به سوالاتتون جواب بدم. همگی با هم یه جامعه باریستایی باحال بسازیم! 😉