قوانین خرید بلیط قطار

آگاهی از قوانین خرید بلیط قطار برای هر مسافری ضروری است تا سفری آسوده و بدون دغدغه را تجربه کند. این اطلاعات به شما کمک می کند تا از حقوق و مسئولیت های خود آگاه باشید و در مواجهه با هر موقعیت پیش بینی نشده، بهترین تصمیم را بگیرید. سفر با قطار، با تمامی آرامش و راحتی های خاص خود، نیازمند اطلاع از جزئیات و مقرراتی است که از مراحل اولیه خرید بلیط تا لحظه رسیدن به مقصد، می تواند در تجربه کلی شما نقش مهمی ایفا کند. درک این قوانین، از انتخاب یک پلتفرم معتبر برای خرید تا شرایط استرداد یا پیگیری خسارت های احتمالی، به شما این امکان را می دهد که با اطمینان خاطر بیشتری برنامه ریزی کنید. این راهنمای جامع تلاش می کند تا تمامی ابعاد مربوط به این قوانین را به شیوه ای دقیق و قابل فهم برای همه مسافران، چه حرفه ای و چه تازه کار، تشریح کند و به منبعی قابل اعتماد برای برنامه ریزی سفرهای ریلی تبدیل شود.

سفر با قطار، با وجود جذابیت ها و مزایای فراوان، شامل مجموعه ای از قوانین و مقررات است که دانستن آن ها برای هر مسافری حیاتی است. این قوانین از لحظه تصمیم گیری برای خرید بلیط آغاز شده و تا پایان سفر و حتی پس از آن در مواردی مانند پیگیری خسارت، ادامه می یابند. نادیده گرفتن این مقررات می تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند عدم امکان سوار شدن به قطار، از دست دادن وجه در صورت کنسلی یا عدم دریافت خسارت در زمان تأخیر شود. بنابراین، آشنایی کامل با این دستورالعمل ها نه تنها به شما کمک می کند تا از دردسرهای احتمالی پیشگیری کنید، بلکه تضمین کننده یک تجربه سفر آرام و دلپذیر خواهد بود.

مقررات خرید و استفاده از بلیط قطار ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسند، اما با دسته بندی و تشریح هر بخش، درک آن ها ساده تر می شود. از نحوه انتخاب صندلی و کوپه، تا قوانین مربوط به بار همراه مسافر و حقوق شما در صورت بروز تاخیر یا لغو سفر، هر کدام دارای جزئیات خاصی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. همچنین، دانستن تفاوت های انواع بلیط ها و سهمیه های مختلف، می تواند به شما در انتخاب مقرون به صرفه ترین و مناسب ترین گزینه کمک کند. این مقاله به تمامی این جنبه ها می پردازد و راهنمایی جامع برای مسافران قطار ارائه می دهد.

قبل از خرید بلیط قطار: نکات کلیدی و اطلاعات ضروری

پیش از آنکه اقدام به خرید بلیط قطار کنید، رعایت برخی نکات و کسب اطلاعات اولیه می تواند روند خرید را تسهیل کرده و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند. انتخاب مرجع مناسب برای خرید، دقت در وارد کردن اطلاعات و آگاهی از زمان های پرتقاضا، از جمله مهم ترین مواردی هستند که باید به آن ها توجه کرد.

انتخاب مراکز معتبر و بررسی اطلاعات سفر

یکی از اولین گام ها برای خریدی مطمئن، انتخاب پلتفرم یا مرکز فروش معتبر است. بلیط قطار را می توان هم از طریق آژانس های مسافرتی فیزیکی و هم از وب سایت ها و اپلیکیشن های آنلاین معتبر خریداری کرد. توصیه می شود همیشه از وب سایت هایی خرید کنید که دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) هستند. این نماد نشان دهنده قانونی بودن فعالیت و پایبندی به مقررات مربوطه است و می تواند امنیت خرید شما را تضمین کند. شرکت های ریلی بزرگ مانند رجا نیز وب سایت های رسمی برای فروش مستقیم بلیط دارند که گزینه بسیار مطمئنی محسوب می شوند.

پس از انتخاب مرکز خرید، دقت در بررسی اطلاعات سفر از اهمیت بالایی برخوردار است. قبل از تأیید نهایی خرید، مطمئن شوید که مبدا، مقصد، تاریخ و ساعت حرکت به درستی انتخاب شده اند. همچنین، نوع قطار (مانند قطار سریع السیر، ترنست، کوپه ای، سالنی) و امکانات ارائه شده در آن (مانند سرویس های کترینگ، تعداد تخت در کوپه، وجود تهویه مناسب، پریز برق و…) را به دقت بررسی کنید. این جزئیات می توانند تأثیر زیادی بر راحتی و کیفیت سفر شما داشته باشند.

اهمیت وارد کردن اطلاعات صحیح مسافران

یکی از مهم ترین قوانین خرید بلیط قطار، وارد کردن دقیق و صحیح اطلاعات هویتی مسافران است. نام و نام خانوادگی، کد ملی و تاریخ تولد مسافران باید کاملاً با مدارک شناسایی معتبر آن ها (مانند کارت ملی یا شناسنامه) مطابقت داشته باشد. هرگونه اشتباه در وارد کردن این اطلاعات، حتی یک حرف یا عدد کوچک، می تواند منجر به ابطال بلیط و عدم امکان سوار شدن به قطار شود. در چنین مواردی، شرکت ریلی هیچ مسئولیتی بر عهده ندارد و مسافر متحمل ضرر مالی خواهد شد.

برای مسافران خارجی نیز، وارد کردن اطلاعات گذرنامه یا کد ملی اتباع خارجی ضروری است. این اطلاعات باید کاملاً با مدارک شناسایی آن ها همخوانی داشته باشند. توصیه می شود پس از وارد کردن اطلاعات، یک بار دیگر تمامی موارد را با دقت از روی مدارک اصلی چک کنید تا از صحت آن ها اطمینان حاصل شود. این مرحله، سنگ بنای یک سفر بی دردسر است و دقت در آن، از مشکلات بعدی جلوگیری می کند.

زمان بندی مناسب برای خرید بلیط قطار

زمان بندی در خرید بلیط قطار، به ویژه برای مقاصد پرتردد یا در ایام پیک سفر مانند تعطیلات نوروز، تابستان و مناسبت های خاص (مانند ایام اربعین یا شهادت امام رضا برای مسیر مشهد)، نقش حیاتی دارد. در این دوره ها، تقاضا برای بلیط به شدت افزایش می یابد و ظرفیت ها به سرعت پر می شوند. بنابراین، توصیه می شود در این ایام، خرید بلیط را به روزهای پایانی موکول نکنید و حداقل چند هفته یا حتی ماه ها قبل از تاریخ سفر، اقدام به تهیه بلیط نمایید. اطلاع از زمان پیش فروش بلیط ها، که معمولاً توسط شرکت های ریلی از طریق رسانه ها و وب سایت های رسمی اعلام می شود، می تواند به شما در رزرو به موقع کمک کند.

خرید بلیط در خارج از ایام پیک و فصول کم مسافر، علاوه بر افزایش شانس یافتن بلیط، ممکن است فرصت های بهتری برای انتخاب نوع قطار و کوپه مورد نظر را نیز فراهم آورد. همچنین، در برخی موارد، امکان یافتن بلیط با قیمت های مناسب تر نیز وجود دارد. همیشه بهتر است برنامه ریزی سفر خود را با در نظر گرفتن این نکات انجام دهید تا از تجربه ای راحت و بدون استرس بهره مند شوید.

قوانین مربوط به قیمت گذاری و انواع سهمیه های بلیط قطار

قیمت گذاری بلیط قطار بر اساس عوامل مختلفی تعیین می شود و انواع سهمیه ها و تخفیف ها نیز وجود دارند که هر مسافر باید از آن ها مطلع باشد. استفاده صحیح از این سهمیه ها می تواند هزینه های سفر را کاهش دهد، اما استفاده نادرست از آن ها می تواند منجر به ابطال بلیط و جریمه شود.

تعرفه های مختلف و بلیط نوزادان و کودکان

بلیط قطار معمولاً در تعرفه های مختلفی برای سنین گوناگون عرضه می شود: بزرگسال، کودک و نوزاد. تعرفه بلیط بزرگسال برای افراد بالای ۱۲ سال اعمال می شود. قوانین خرید بلیط قطار برای نوزادان و کودکان به شرح زیر است:

• بلیط نوزادان (زیر ۲ سال): نوزادانی که در تاریخ سفر کمتر از دو سال سن دارند، می توانند به صورت رایگان سفر کنند. این بلیط ها بدون اختصاص صندلی ارائه می شوند و نوزاد باید در آغوش والدین یا مراقب خود باشد. اگر والدین برای نوزاد خود نیاز به صندلی مجزا داشته باشند، باید بلیط کودک را تهیه کنند.
• بلیط کودکان (۲ تا ۱۲ سال): کودکان بین ۲ تا ۱۲ سال (تا روز قبل از تولد ۱۲ سالگی)، مشمول بلیط نیم بها هستند. برای این رده سنی، صندلی اختصاص می یابد و تمامی خدمات قطار مانند بزرگسالان ارائه می شود. هنگام خرید بلیط، حتماً تاریخ تولد دقیق کودک را وارد کنید تا سیستم به صورت خودکار تعرفه نیم بها را محاسبه کند.

سهمیه ها و تخفیف ها

علاوه بر تعرفه های سنی، برخی سهمیه ها و تخفیف های خاص نیز برای گروه های مشخصی از جامعه در نظر گرفته شده است. این سهمیه ها با هدف تسهیل سفر برای این افراد اعمال می شوند و استفاده از آن ها نیازمند ارائه مدارک معتبر است:

• سهمیه جانبازان و ایثارگران: برای جانبازان و خانواده های شهدا و ایثارگران، سهمیه های خاصی با تخفیف های ویژه یا حتی بلیط رایگان در نظر گرفته می شود. نحوه دریافت این سهمیه و مدارک لازم برای استفاده از آن، معمولاً از طریق بنیاد شهید و امور ایثارگران یا مستقیم از شرکت های ریلی قابل پیگیری است.
• سهمیه های خاص (در صورت وجود): در برخی مواقع، سهمیه های دیگری مانند بلیط های گروهی برای سفرهای دسته جمعی، تخفیف برای بازنشستگان یا دانشجویان ممکن است فعال شود. این سهمیه ها معمولاً موقتی بوده و توسط شرکت های ریلی در زمان های خاص اعلام می شوند. برای استفاده از این سهمیه ها، ارائه کارت دانشجویی، بازنشستگی یا سایر مدارک مربوطه الزامی است.

یکی از مهم ترین قوانین خرید بلیط قطار در خصوص سهمیه ها، ممنوعیت استفاده نادرست از آن هاست. به عنوان مثال، اگر فردی بلیط کودک یا سهمیه جانبازی را خریداری کند در حالی که مشمول آن نباشد، بلیط صادر شده باطل خواهد شد و مسافر علاوه بر از دست دادن مبلغ بلیط، ممکن است مشمول جریمه نیز شود. در چنین مواردی، شرکت ریلی می تواند از سوار شدن مسافر به قطار جلوگیری کند.

دریافت، چاپ و نگهداری بلیط قطار

با پیشرفت فناوری، فرآیند دریافت و نگهداری بلیط قطار نیز دستخوش تغییر شده است. امروزه بلیط های الکترونیکی رایج شده اند، اما در برخی شرایط خاص، ممکن است نیاز به چاپ بلیط فیزیکی نیز وجود داشته باشد. آگاهی از این شرایط و همچنین قوانین مربوط به مفقود شدن بلیط، برای هر مسافری ضروری است.

بلیط الکترونیکی و شرایط چاپ

در حال حاضر، اکثر بلیط های قطار به صورت الکترونیکی (E-ticket) صادر می شوند. پس از خرید موفقیت آمیز بلیط از وب سایت یا اپلیکیشن، یک نسخه الکترونیکی شامل تمامی جزئیات سفر و یک کد رهگیری (یا بارکد) به ایمیل یا شماره تلفن همراه مسافر ارسال می شود. مزیت اصلی بلیط الکترونیکی، راحتی و دسترسی آسان به آن است. در بسیاری از موارد، نیازی به چاپ بلیط نیست و تنها با نشان دادن کد رهگیری یا بارکد روی تلفن همراه و ارائه کارت شناسایی معتبر در گیت ورودی ایستگاه یا هنگام کنترل بلیط در قطار، می توان به سفر ادامه داد.

با این حال، در برخی موارد خاص، ممکن است نیاز به چاپ فیزیکی بلیط وجود داشته باشد. این شرایط معمولاً شامل موارد زیر است:

• برخی ایستگاه ها یا قطارها ممکن است همچنان اصرار به ارائه نسخه چاپی بلیط داشته باشند، به ویژه در مسیرهای خاص یا قطارهایی که سیستم کنترل الکترونیکی ندارند.
• در صورتی که گوشی تلفن همراه شما دچار مشکل شود، دسترسی به اینترنت نداشته باشید یا باتری آن تمام شود، داشتن یک نسخه چاپی می تواند شما را از دردسر نجات دهد.
• برای برخی مسافران مسن یا کسانی که با فناوری راحت نیستند، داشتن یک نسخه فیزیکی امنیت خاطر بیشتری فراهم می کند.

همیشه توصیه می شود قبل از حرکت، قوانین مربوط به چاپ بلیط را از شرکت ریلی یا وب سایت فروشنده بلیط بررسی کنید.

قوانین مفقود شدن بلیط و مدارک لازم برای سوار شدن

مفقود شدن بلیط قطار، چه الکترونیکی و چه فیزیکی، می تواند نگران کننده باشد. در صورت مفقودی بلیط الکترونیکی، معمولاً می توان با وارد کردن کد ملی و شماره تلفن همراه در وب سایتی که بلیط را خریداری کرده اید، دوباره به آن دسترسی پیدا کرده و آن را بازیابی یا چاپ کنید. اما در صورت مفقود شدن بلیط کاغذی، فرآیند کمی متفاوت است. در این حالت، باید بلافاصله به باجه فروش بلیط در ایستگاه مراجعه کنید و با ارائه مدارک شناسایی معتبر، درخواست صدور المثنی دهید. این فرآیند ممکن است شامل پرداخت هزینه ای اندک باشد و تنها تا یک ساعت قبل از حرکت قطار امکان پذیر است.

یکی از مهم ترین قوانین خرید بلیط قطار و سفر، همراه داشتن مدارک شناسایی معتبر در طول سفر است. برای سوار شدن به قطار، علاوه بر بلیط (چه الکترونیکی و چه چاپی)، ارائه کارت ملی یا شناسنامه ضروری است. اطلاعات روی بلیط باید کاملاً با اطلاعات روی کارت شناسایی شما مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت، از سوار شدن شما به قطار جلوگیری خواهد شد. این قانون برای امنیت مسافران و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی وضع شده است. همچنین، نگهداری بلیط تا پایان سفر و حتی پس از آن بسیار مهم است. در صورت بروز هرگونه مشکل مانند تأخیر یا لغو سفر، برای پیگیری حقوق خود (مانند دریافت خسارت) و همچنین برای مسائل مربوط به بیمه مسافرتی، ارائه بلیط و کد رهگیری آن ضروری است.

قوانین استرداد (کنسلی) و تغییر بلیط قطار

برنامه های سفر ممکن است تغییر کنند و نیاز به استرداد یا تغییر بلیط قطار پیش بیاید. اطلاع از قوانین مربوط به کنسلی و تغییر بلیط، می تواند از ضررهای مالی جلوگیری کرده و فرآیند را برای شما ساده تر کند. این قوانین شامل زمان بندی های مشخص و درصدهای جریمه متفاوتی است.

نحوه استرداد بلیط قطار

استرداد بلیط قطار هم به صورت آنلاین و هم به صورت حضوری امکان پذیر است. اگر بلیط خود را از طریق وب سایت یا اپلیکیشن خاصی خریداری کرده اید، معمولاً می توانید با مراجعه به بخش پیگیری خرید یا استرداد بلیط در همان پلتفرم و وارد کردن اطلاعات بلیط (مانند کد رهگیری و کد ملی)، اقدام به کنسلی آنلاین نمایید. پس از تأیید کنسلی، مبلغ استردادی (با کسر جریمه) به حساب شما بازگردانده می شود. برای استرداد حضوری، باید با کارت شناسایی معتبر و بلیط (چاپی یا کد رهگیری) به باجه های فروش بلیط در ایستگاه راه آهن یا آژانس های معتبر مسافرتی مراجعه کنید. در هر دو روش، فرآیند استرداد باید طبق زمان بندی های مشخص شده در قوانین کنسلی صورت گیرد.

جدول نرخ کنسلی بلیط قطار

میزان جریمه برای استرداد بلیط قطار بسته به زمان کنسلی نسبت به ساعت حرکت قطار متفاوت است. این جریمه به صورت درصدی از مبلغ کل بلیط محاسبه می شود. جدول زیر قوانین خرید بلیط قطار را در خصوص نرخ کنسلی به صورت جامع نشان می دهد:

زمان کنسلی	درصد جریمه
بیش از ۱۲ ساعت قبل از حرکت	۱۰ درصد
از ۳ تا ۱۲ ساعت قبل از حرکت	۳۰ درصد
از ۱ ساعت تا ۳ ساعت قبل از حرکت	۵۰ درصد
از ۱ ساعت مانده به حرکت تا زمان حرکت	۱۰۰ درصد (عدم استرداد وجه)
پس از حرکت قطار	۱۰۰ درصد (عدم استرداد وجه)

در صورتی که بخشی از سفر به دلیل کنسلی یک بلیط (مثلاً در بلیط های رفت و برگشت) لغو شود، شرایط استرداد آن بخش نیز تابع همین جدول است. برای مثال، اگر بلیط رفت و برگشت را خریداری کرده اید و بلیط رفت را کنسل می کنید، بلیط برگشت به قوت خود باقی است مگر اینکه آن را نیز طبق همین قوانین کنسل کنید.

استرداد بلیط های رفت و برگشت و تغییر تاریخ

قوانین خرید بلیط قطار در مورد بلیط های رفت و برگشت، به گونه ای است که هر مسیر به عنوان یک بلیط مجزا در نظر گرفته می شود. بنابراین، کنسلی بلیط رفت لزوماً به معنای کنسلی خودکار بلیط برگشت نیست و شما باید هر دو بخش را به صورت جداگانه مدیریت کنید. اگر یکی از مسیرها را کنسل کنید، جریمه مربوط به همان مسیر اعمال می شود و بلیط مسیر دیگر (در صورت عدم کنسلی) همچنان معتبر خواهد بود. با این حال، در برخی مواقع خاص مانند لغو حرکت قطار توسط شرکت ریلی، تمامی بلیط (رفت و برگشت) می تواند بدون کسر جریمه مسترد شود.

امکان تغییر تاریخ و ساعت بلیط قطار به طور کلی در سیستم ریلی ایران محدود است و معمولاً به صورت مستقیم امکان پذیر نیست. در بیشتر موارد، برای تغییر تاریخ یا ساعت سفر، شما باید ابتدا بلیط موجود خود را طبق قوانین کنسلی (و با کسر جریمه مربوطه) مسترد کرده و سپس یک بلیط جدید با تاریخ و ساعت مورد نظر خود خریداری کنید. این فرآیند به دلیل پیچیدگی های سیستمی و مدیریتی ظرفیت قطارها اعمال می شود. بنابراین، هنگام خرید بلیط، به تاریخ و ساعت انتخابی خود نهایت دقت را داشته باشید.

مدت زمان بازگشت وجه پس از استرداد بلیط، معمولاً بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت کاری است و بستگی به سیاست های شرکت ریلی و بانک های عامل دارد. وجه استردادی به همان حسابی که با آن خرید را انجام داده اید، واریز خواهد شد. پیگیری وضعیت بازگشت وجه از طریق وب سایت فروشنده بلیط یا تماس با پشتیبانی آن ها امکان پذیر است.

قوانین و حقوق مسافر در طول سفر با قطار

سفر با قطار فقط به خرید بلیط محدود نمی شود؛ در طول سفر نیز مجموعه ای از قوانین و حقوق وجود دارد که دانستن آن ها به شما کمک می کند تا تجربه ای بهتر داشته باشید و در صورت بروز هرگونه مشکل، از حقوق خود دفاع کنید. این موارد شامل بار همراه، قوانین کوپه دربست، حمل خودرو و مهم تر از همه، حقوق مسافر در قبال تأخیر یا لغو سفر است.

بار همراه مسافر و اقلام ممنوعه

یکی از قوانین خرید بلیط قطار و سفر با آن، محدودیت در میزان بار همراه مسافر است. هر مسافر مجاز است مقدار مشخصی بار دستی را به همراه خود به داخل کوپه یا سالن قطار بیاورد. حداکثر وزن و ابعاد مجاز بار دستی معمولاً توسط شرکت های ریلی تعیین می شود، اما به طور عمومی، باری که بتوان آن را به راحتی در قسمت های بالای صندلی یا در فضای مخصوص بار در کوپه قرار داد، مجاز است. این بار نباید برای سایر مسافران مزاحمت ایجاد کند یا راهروها را مسدود نماید.

اقلام ممنوعه در قطار شامل مواد آتش زا و منفجره، مواد سمی، حیوانات خانگی (مگر با مجوز و شرایط خاص)، بارهای حجیم و بدبو، و هرگونه وسیله ای که ممکن است امنیت مسافران را به خطر بیندازد یا به قطار آسیب برساند، می شود. حمل اسلحه گرم و سرد (بدون مجوز)، مشروبات الکلی و مواد مخدر نیز اکیداً ممنوع است و در صورت کشف، با متخلف برخورد قانونی خواهد شد. توصیه می شود وسایل قیمتی و مدارک مهم را همیشه در بار دستی و نزدیک خود نگه دارید و از گذاشتن آن ها در قسمت های عمومی خودداری کنید.

کوپه دربست و حمل خودرو

قوانین خرید بلیط قطار امکان دربست کردن یک کوپه کامل را برای مسافران فراهم می کند. این گزینه برای خانواده ها یا گروه هایی که تمایل دارند حریم خصوصی بیشتری داشته باشند و کوپه را به صورت کامل در اختیار بگیرند، مناسب است. برای دربست کردن کوپه، باید تمامی ظرفیت کوپه (مثلاً ۴ صندلی در کوپه های ۴ نفره) را خریداری کنید، حتی اگر تعداد نفرات شما کمتر از ظرفیت کامل کوپه باشد. هزینه کوپه دربست بر اساس قیمت تمامی صندلی های آن محاسبه می شود.

خدمت حمل خودرو با قطار نیز توسط برخی شرکت های ریلی در مسیرهای خاص ارائه می شود. این امکان به مسافران اجازه می دهد تا خودروی شخصی خود را نیز با قطار به مقصد منتقل کنند. شرایط و مدارک لازم برای تحویل خودرو شامل: ارائه سند مالکیت خودرو، کارت ملی مالک و مشخصات کامل خودرو است. خودرو باید با حداقل سوخت تحویل داده شود (معمولاً کمتر از یک چهارم باک)، عاری از هرگونه وسایل قیمتی داخل آن باشد و دارای سلامت فنی باشد. نحوه تحویل و تحویل گرفتن خودرو در مبدا و مقصد تابع زمان بندی و مکان های مشخص شده توسط شرکت ریلی است و تأخیر در این فرآیند می تواند منجر به هزینه اضافه شود. توصیه می شود قبل از اقدام به حمل خودرو، تمامی جزئیات و محدودیت های مربوط به مدل خودرو، ارتفاع و سایر موارد را از شرکت مربوطه استعلام کنید.

قوانین مربوط به تاخیر حرکت قطار و پرداخت خسارت

یکی از مهم ترین بخش های قوانین خرید بلیط قطار، مربوط به حقوق مسافر در مواجهه با تأخیر یا لغو حرکت قطار است. شرکت های ریلی موظف به جبران خسارت مسافران در صورت تأخیرهای بیش از حد مجاز هستند. میزان خسارت بر اساس طول مسیر و نوع قطار متفاوت است. در ادامه، جزئیات مهمی در این باره ارائه شده است:

مسیر	میزان ساعت مشمول خسارت
ترنست تهران – اراک و بالعکس	۱
ترنست تهران – زنجان و بالعکس	۱
ترنست تهران – میانه و بالعکس	۱
ترنست تهران – یزد و بالعکس	۱
تهران – زنجان و بالعکس	۱
ریل باس تهران – زنجان و بالعکس	۱
ریل باس تهران – سمنان و بالعکس	۱
تهران – میانه و بالعکس	۱.۵
شاهرود – مشهد و بالعکس	۱.۵
ترنست تهران – مشهد و بالعکس	۲
تهران – اصفهان و بالعکس	۲
تهران – ساری و بالعکس	۲
تهران – شاهرود و بالعکس	۲
طبس – مشهد و بالعکس	۲
توربوترن تهران – مشهد و بالعکس	۲.۵
تهران – مراغه و بالعکس	۲.۵
تهران – یزد و بالعکس	۲.۵
سمنان – مشهد و بالعکس	۲.۵
یزد – بندرعباس و بالعکس	۲.۵
تهران – اندیمشک و بالعکس	۲.۵
تهران – تبریز و بالعکس	۲.۵
تهران – گرگان و بالعکس	۲.۵
کرج – تبریز و بالعکس	۲.۵
تهران – مشهد و بالعکس	۳
تهران – مهاباد و بالعکس	۳
تهران – خواف و بالعکس	۳
قم – تبریز و بالعکس	۳
کرج – مشهد و بالعکس	۳
اصفهان – بندرعباس و بالعکس	۳
تهران – اهواز و بالعکس	۳
تهران – تربت حیدریه و بالعکس	۳
تهران – جلفا/سلماس و بالعکس	۳
تهران – شوشتر و بالعکس	۳
تهران – شیراز و بالعکس	۳
تهران – کرمان و بالعکس	۳
ساری – مشهد و بالعکس	۳
قزوین – مشهد و بالعکس	۳
قم – مشهد و بالعکس	۳
کاشان – مشهد و بالعکس	۳
کرمان – مشهد و بالعکس	۳
یزد – مشهد و بالعکس	۳
تهران – خرمشهر و بالعکس	۳.۵
تهران – طبس و بالعکس	۳.۵
زنجان – مشهد و بالعکس	۳.۵
اصفهان – مشهد و بالعکس	۴
تهران – بندرعباس و بالعکس	۴
اصفهان – زاهدان و بالعکس	۴
ملایر – مشهد و بالعکس	۴
اهواز – مشهد و بالعکس	۵
بندرعباس – مشهد و بالعکس	۵
تبریز – مشهد و بالعکس	۵
شیراز – مشهد و بالعکس	۵
مهاباد – مشهد و بالعکس	۵

تاخیر حرکت قطار از مبدا: اگر قطار بیش از حد مجاز از مبدا تاخیر داشته باشد، مسافر حق انصراف از سفر و دریافت تمام وجه بلیط را بدون کسر جریمه دارد. همچنین، در صورت ادامه سفر، شرکت ریلی موظف به ارائه خدمات جبرانی مانند پذیرایی مناسب (در صورت طولانی شدن تأخیر) است.

تاخیر در رسیدن به مقصد: در صورت تأخیر قطار در رسیدن به مقصد، بسته به میزان و زمان تأخیر، مسافران مشمول دریافت خسارت می شوند. این خسارت می تواند به صورت بازگشت درصدی از مبلغ بلیط باشد. مثلاً برای تأخیرهای بین ۱ تا ۵ ساعت در برخی مسیرها، ۵۰ درصد و برای تأخیرهای بیش از ۵ ساعت، ۱۰۰ درصد مبلغ بلیط قابل استرداد است. میزان دقیق خسارت و شرایط آن برای هر مسیر و نوع قطار متفاوت است و معمولاً از طریق اطلاعیه های شرکت های ریلی یا در ایستگاه ها قابل دریافت است.

اگر تاخیر قطار منجر به جا ماندن مسافر از قطار بعدی، پرواز، کشتی یا اتوبوس شود، شرکت ریلی مسئول جبران خسارت ناشی از آن نیست مگر اینکه پرواز یا وسیله نقلیه بعدی از سوی همان شرکت ریلی و در قالب یک پکیج واحد ارائه شده باشد. مسئولیت اصلی شرکت ریلی، رساندن مسافر به مقصد نهایی تعیین شده در بلیط قطار است.

لغو برنامه حرکت قطار: در صورت لغو برنامه حرکت قطار، مسافران حق دارند که تمام وجه بلیط خود را بدون کسر جریمه دریافت کنند، یا در صورت تمایل، بلیط خود را برای تاریخ دیگری (در صورت وجود ظرفیت) و بدون پرداخت هزینه اضافی تغییر دهند. اگر لغو حرکت در حین سفر اتفاق بیفتد و امکان ادامه مسیر با همان قطار نباشد، شرکت ریلی موظف است مسافران را به ایستگاه مبدا بازگرداند و هزینه بلیط را تمام و کمال به آن ها برگرداند، یا با وسایل نقلیه دیگر (مانند اتوبوس) مسافران را به مقصد برساند. در این صورت، هزینه های اضافی بر عهده شرکت ریلی خواهد بود.

سایر موارد نقض خدمات: قوانین خرید بلیط قطار و حقوق مسافر شامل مواردی فراتر از تأخیر است. اگر در طول سفر، امکانات حیاتی قطار مانند سیستم تهویه یا گرمایش/سرمایش به طور کامل از کار بیفتد، یا در میانه راه مجبور به تغییر اجباری کوپه یا واگن (به دلیل انفصال واگن) شوید، شما حق اعتراض و پیگیری برای دریافت خسارت را دارید. میزان خسارت در این موارد معمولاً به صورت بازگشت درصدی از مبلغ بلیط تعیین می شود.

برای دریافت خسارت از شرکت ریلی، باید با در دست داشتن بلیط و مدارک شناسایی به باجه های مربوطه در ایستگاه مقصد یا دفاتر شرکت ریلی مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت نمایید. مهلت دریافت خسارت معمولاً تا یک ماه پس از تاریخ سفر است.

حقوق مربوط به خدمات و نظم در قطار

مسافران حق دارند که از خدمات و امکانات اعلام شده در بلیط خود به بهترین نحو بهره مند شوند. این شامل تمیزی و بهداشت کوپه یا سالن، عملکرد صحیح سیستم های گرمایش و سرمایش، دسترسی به سرویس های بهداشتی و در صورت لزوم، خدمات کترینگ (غذا و نوشیدنی) می شود. هرگونه نقصی در این خدمات باید به مسئول قطار (رییس قطار) اطلاع داده شود.

در مقابل، مسافران نیز موظف به رعایت نظم و انضباط در قطار هستند. این شامل رعایت سکوت به ویژه در ساعات استراحت شبانه، عدم ایجاد مزاحمت برای سایر مسافران، استفاده صحیح و مسئولانه از امکانات قطار، و همکاری با پرسنل و مأموران قطار است. هرگونه رفتار ناشایست یا تخلف از این قوانین می تواند منجر به تذکر و در موارد شدیدتر، با پیگیری قانونی همراه شود.

رعایت بهداشت عمومی و حفظ نظافت کوپه و واگن از مسئولیت های مهم مسافران است. قرار دادن زباله در سطل های مخصوص و پرهیز از ریختن هرگونه پسماند در محیط قطار، به حفظ سلامت و راحتی همه کمک می کند.

به طور کلی، سفر با قطار تجربه ای دلنشین و مقرون به صرفه است، به شرطی که هر مسافر از حقوق و وظایف خود آگاه باشد. این آگاهی به مسافران کمک می کند تا در هر موقعیتی، چه در زمان آرامش سفر و چه در صورت بروز مشکلات پیش بینی نشده، بهترین عملکرد را داشته باشند.

نتیجه گیری: سفری آگاهانه و دلپذیر با قطار

درک قوانین خرید بلیط قطار از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند تفاوت چشمگیری در کیفیت سفر شما ایجاد کند. از لحظه انتخاب مقصد و خرید بلیط، تا زمانی که به مقصد می رسید و حتی در صورت نیاز به پیگیری های پس از سفر، دانستن این قوانین به شما قدرت و آرامش خاطر می دهد. با آگاهی از نحوه صحیح وارد کردن اطلاعات، بهره مندی از سهمیه ها و تخفیف ها، فرآیند کنسلی و مهم تر از همه، حقوق خود در قبال تاخیرها و مشکلات احتمالی، می توانید از هرگونه چالش احتمالی پیشگیری کرده و سفری روان و دلپذیر را تجربه کنید.

همواره توصیه می شود برای اطمینان از به روز بودن اطلاعات، پیش از هر سفر به وب سایت های رسمی شرکت های ریلی یا مراجع معتبر فروش بلیط مراجعه کنید. این اقدام به شما کمک می کند تا از آخرین تغییرات در قوانین و مقررات مطلع شوید و با آمادگی کامل قدم در راه سفر بگذارید. با این آگاهی و برنامه ریزی دقیق، سفر با قطار نه تنها یک جابه جایی ساده، بلکه تجربه ای امن، راحت و خاطره انگیز خواهد بود. آرزو می کنیم که تمامی سفرهای ریلی شما سرشار از آرامش و لحظات دلنشین باشد.