ایا تهدید حبس دارد

بله، جرم تهدید در بسیاری از موارد طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، به ویژه ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی، می تواند مجازات حبس در پی داشته باشد. این مجازات بسته به نوع، شدت، و شرایط تهدید از جمله درخواست های تهدیدکننده و وجود اجبار، متفاوت خواهد بود.

تهدید، یکی از جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی است که می تواند آرامش افراد را به شدت مختل کند. شناخت ابعاد حقوقی این جرم، از تعریف و ارکان آن گرفته تا مجازات ها، انواع مختلف تهدید (مانند تهدید لفظی، مجازی، یا همراه با اخاذی) و همچنین نحوه پیگیری قانونی آن، برای هر شهروندی ضروری است. این آگاهی به افراد کمک می کند تا هم در مواجهه با تهدید از حقوق خود دفاع کنند و هم خود ناخواسته مرتکب چنین جرمی نشوند. در ادامه، به بررسی جامع و دقیق جرم تهدید، مجازات های مرتبط و راهکارهای قانونی خواهیم پرداخت.

تعریف حقوقی جرم تهدید و ارکان آن

تهدید به معنای ترساندن دیگری است به انجام یک عمل بد و نامشروع در آینده که می تواند منجر به ضررهای جانی، مالی، حیثیتی یا افشای اسرار شود. برای اینکه یک عمل در قالب «جرم تهدید» قرار گیرد، باید دارای ویژگی های اساسی خاصی باشد که آن را از سایر اعمال مشابه متمایز می کند.

ویژگی های اساسی تهدید

• نامشروع بودن عملی که به آن تهدید می شود: تهدید باید به انجام فعلی باشد که از نظر قانونی و شرعی نامشروع و مذموم است. برای مثال، تهدید به قتل، آبروریزی، یا تخریب مال.
• آینده بودن انجام عمل تهدیدآمیز: عمل تهدیدآمیز باید مربوط به آینده باشد، نه حال. اگر ضرر در همان لحظه وارد شود، ممکن است جرم دیگری (مانند توهین یا ضرب وجرح) محقق شود، نه تهدید.
• مطلق بودن جرم: جرم تهدید از جرایم مطلق محسوب می شود. به این معنا که صرف بیان تهدید و ترساندن طرف مقابل، کفایت می کند و نیازی نیست که تهدیدکننده، تهدید خود را عملی کند یا تهدیدشونده واقعاً از آن بترسد. همین که تهدید عرفاً موجب ترس و نگرانی شود، کافی است.
• امکان وقوع تهدید: تهدید باید منطقاً قابل انجام باشد و شخص تهدیدکننده توانایی بالقوه انجام آن را داشته باشد. تهدید به انجام عملی ناممکن یا توسط فردی که قدرت انجام آن را ندارد، ممکن است جدی تلقی نشود و جرم محقق نگردد.

مصادیق و انواع تهدید

قانونگذار ایران در ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) به طور مشخص به مصادیق تهدید اشاره کرده است. این مصادیق شامل موارد زیر می شوند:

1. تهدید به قتل: ترساندن فرد از اینکه جان او یا بستگانش در خطر است.
2. تهدید به ضررهای نفسی (جانی): هرگونه تهدید به آسیب جسمی یا جانی به خود شخص یا بستگانش.
3. تهدید به ضررهای شرفی (آبرویی): ترساندن فرد از اینکه آبرو و حیثیت او یا خانواده اش به خطر می افتد.
4. تهدید به ضررهای مالی: تهدید به از بین بردن اموال، ضرر زدن به کسب و کار یا سایر منافع مالی شخص.
5. تهدید به افشای سر: ترساندن فرد از اینکه اسرار خصوصی او یا بستگانش فاش خواهد شد.

همچنین، تهدید می تواند از نظر وسیله و نحوه ارتکاب، اشکال مختلفی داشته باشد:

• تهدید لفظی: شایع ترین شکل تهدید که با استفاده از کلمات و عبارات انجام می شود.
• تهدید عملی: مانند نشان دادن سلاح، انجام حرکاتی که موجب ترس شود، یا به کنایه رساندن قصد آسیب.
• تهدید نوشتاری: از طریق نامه، دست نوشته، یا سایر ابزارهای کتبی.
• تهدید پیامکی یا در فضای مجازی: از طریق پیامک، شبکه های اجتماعی، ایمیل و سایر وسایل ارتباطی دیجیتال.

جرم تهدید، فارغ از اینکه وسیله آن لفظی، عملی، یا نوشتاری باشد، محقق می شود؛ مهم آن است که هدف، ترساندن دیگری نسبت به یک عمل نامشروع در آینده باشد.

به عنوان مثال، اگر فردی به دیگری بگوید اگر این کار را انجام ندهی، آبرویت را خواهم برد، یا اگر پول را ندهی، به کسب و کارت آسیب می زنم، یا اگر فلان سند را امضا نکنی، جان فرزندت در خطر است، تمام این ها مصداق تهدید محسوب می شوند. حتی اگر فردی با حرکات دست یا نشان دادن سلاح، دیگری را بترساند که به او آسیب می رساند، این نیز تهدید عملی و جرم است.

مجازات تهدید عمومی: ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی

ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) اصلی ترین مبنای قانونی برای جرم تهدید در ایران است. این ماده به وضوح به مجازات تهدید می پردازد و شرایط آن را مشخص می کند.

متن ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی (با اصلاحات سال ۱۳۹۹)

بر اساس اصلاحات انجام شده در سال ۱۳۹۹، متن این ماده به شرح زیر است:

«هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از اینکه به این واسطه تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا حبس تعزیری از یک ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.»

تحلیل مجازات حبس و شلاق

همانطور که در متن ماده ۶۶۹ مشخص است، مجازات جرم تهدید از نوع «تخییری» است. یعنی قاضی با توجه به اوضاع و احوال پرونده، شخصیت مرتکب، میزان ترس ایجاد شده، سوابق قبلی و سایر موارد، یکی از دو مجازات شلاق یا حبس را تعیین می کند:

1. شلاق تعزیری: از ۱ تا ۷۴ ضربه.
2. حبس تعزیری: از یک ماه تا یک سال.

لازم به ذکر است که پیش از اصلاحات سال ۱۳۹۹، میزان حبس در این ماده از دو ماه تا دو سال بود. اما با تصویب «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری»، این میزان به نصف کاهش یافت و به یک ماه تا یک سال تقلیل پیدا کرد. این تغییر نشان دهنده رویکرد جدید قانونگذار برای کاهش جمعیت زندان ها در جرایم سبک تر است.

یکی از نکات مهم در مورد جرم تهدید (ماده ۶۶۹) این است که این جرم از جرایم قابل گذشت محسوب می شود. به این معنا که اگر شاکی خصوصی رضایت دهد، تعقیب قضایی متوقف شده یا اجرای حکم منتفی می شود. رضایت شاکی می تواند در هر مرحله از دادرسی (دادسرا، دادگاه، یا حتی پس از صدور حکم) منجر به توقف فرآیند شود.

قاضی در تعیین مجازات، اختیارات وسیعی دارد و می تواند با بررسی دقیق جزئیات پرونده، مجازاتی را انتخاب کند که متناسب با جرم ارتکابی و شرایط موجود باشد. به عنوان مثال، اگر تهدید صرفاً لفظی و در لحظه ای از عصبانیت شدید و بدون سابقه بوده باشد، ممکن است قاضی به شلاق تعزیری اکتفا کند، در حالی که تهدیدهای مکرر، سازمان یافته، یا با هدف اخاذی می تواند منجر به حبس شود.

مجازات تهدید همراه با اجبار و اکراه: ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی

علاوه بر ماده ۶۶۹ که به تهدید عمومی می پردازد، ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی به نوع خاصی از تهدید اشاره دارد که با هدف اجبار و اکراه دیگری برای انجام عملی خاص صورت می گیرد.

تعریف و تفاوت های کلیدی با ماده ۶۶۹

ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی بیان می کند:

«هر کس با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید، دیگری را ملزم به دادن نوشته یا سند یا امضا و یا مهر نماید و یا سندی و نوشته ای که متعلق به او یا سپرده به او می باشد را از وی بگیرد، به حبس از سه ماه تا دو سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

تفاوت های اصلی این ماده با ماده ۶۶۹ عبارتند از:

1. جرم مقید به نتیجه: برخلاف ماده ۶۶۹ که یک جرم مطلق است، ماده ۶۶۸ یک جرم مقید به نتیجه است. یعنی برای تحقق این جرم، باید حتماً نتیجه مورد نظر تهدیدکننده (مانند اخذ سند، امضا، مهر، یا نوشته) محقق شود. صرف تهدید بدون دستیابی به این نتیجه، مشمول این ماده نمی شود و ممکن است تحت ماده ۶۶۹ قرار گیرد.
2. و به جای یا: در ماده ۶۶۸، مجازات ها با حرف و به هم متصل شده اند (حبس و شلاق). این به این معناست که برخلاف ماده ۶۶۹ که قاضی یکی از دو مجازات را انتخاب می کند، در این ماده، مجرم به «هر دو» مجازات حبس و شلاق محکوم خواهد شد.

مجازات ماده ۶۶۸ و تأثیر قانون کاهش حبس

مجازات های تعیین شده در ماده ۶۶۸، پیش از قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، شامل حبس از سه ماه تا دو سال و شلاق تا ۷۴ ضربه بود. با اجرای قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، میزان حداقل و حداکثر حبس در این ماده نیز به نصف تقلیل یافته و به شرح زیر اصلاح شده است:

• حبس تعزیری: از ۴۵ روز تا یک سال.
• شلاق تعزیری: از ۱ تا ۷۴ ضربه.

در این جرم نیز مانند ماده ۶۶۹، رضایت شاکی خصوصی می تواند منجر به توقف تعقیب یا اجرای حکم شود، چرا که این جرم نیز از جرایم قابل گذشت محسوب می گردد.

مثال ها: اگر کسی با تهدید به جان یا آبروی دیگری، او را مجبور به امضای یک چک، انتقال سند یک ملک، یا گرفتن اثر انگشت بر روی سندی کند، این عمل مشمول ماده ۶۶۸ خواهد بود. همچنین، تهدید برای برداشت پول از حساب بانکی شخص یا گرفتن اوراق هویتی او با زور و اجبار نیز در این دسته قرار می گیرد.

انواع خاص تهدید و مجازات های مرتبط

جرم تهدید، در بسیاری از اشکال و موقعیت های خاص، مجازات های ویژه یا تکمیلی دارد که در ادامه به برخی از مهم ترین آن ها می پردازیم.

تهدید در فضای مجازی

با گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی، تهدید در فضای مجازی به یکی از چالش های حقوقی جدید تبدیل شده است. این نوع تهدید می تواند اشکال مختلفی داشته باشد:

1. تهدید پیامکی (SMS) یا در شبکه های اجتماعی: این نوع تهدید، اگر مصادیق ماده ۶۶۹ (تهدید به قتل، ضرر جانی، شرفی، مالی یا افشای سر) را داشته باشد، مشمول همان ماده بوده و مجازات حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه را در پی خواهد داشت.
2. تهدید به انتشار عکس، فیلم خصوصی یا اسرار دیگران (جرم رایانه ای): این مورد اهمیت ویژه ای دارد. اگر تهدید صرفاً به انتشار باشد، مشمول ماده ۶۶۹ است. اما در صورت انتشار، علاوه بر جرم تهدید، شخص مرتکب جرم ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه ای (که ذیل ماده ۷۴۴ قانون مجازات اسلامی قرار دارد) شده است. مجازات این جرم عبارت است از حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵,۰۰۰,۰۰۰) ریال تا چهل میلیون (۴۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات. این ماده به حفاظت از حریم خصوصی افراد در فضای دیجیتال تاکید دارد و انتشار بدون رضایت فیلم یا تصویر خصوصی، حتی بدون هدف تهدید، نیز جرم محسوب می شود.
3. تهدید به هتک حیثیت و آبرو در فضای مجازی (با تحریف): اگر هتک حیثیت و آبرو در فضای مجازی با تغییر یا تحریف فیلم، صوت یا تصویر دیگری صورت گیرد، مشمول ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه ای (ماده ۷۴۴) خواهد بود. این ماده مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی یا هر دو را برای فرد خاطی در نظر می گیرد.

تهدید به مرگ

تهدید به مرگ به طور صریح در ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است. بنابراین، مجازات تهدید به مرگ شامل حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه خواهد بود. این نوع تهدید، به دلیل اهمیت و ارزش جان انسان، از حساسیت بالایی برخوردار است و مراجع قضایی با جدیت با آن برخورد می کنند.

تهدید به اسیدپاشی

تهدید به اسیدپاشی از مصادیق تهدید به ضررهای نفسی و جانی است و مشمول ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی می شود. در نتیجه، مجازات آن حبس از یک ماه تا یک سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه است. این جرم به دلیل ماهیت خشونت بار و آسیب های جبران ناپذیری که می تواند به دنبال داشته باشد، مورد توجه ویژه قانونگذار و افکار عمومی است.

تهدید با سلاح سرد

استفاده از سلاح سرد (مانند چاقو، قمه، پنجه بکس و…) با اهداف خاصی مانند قدرت نمایی، اخاذی، یا ایجاد مزاحمت، دارای مجازات های مجزا و سنگین تری است. بر اساس قوانین مربوطه، حمل و استفاده از سلاح سرد در برخی شرایط می تواند مجازات حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و ۷۴ ضربه شلاق را در پی داشته باشد. این مجازات علاوه بر مجازات اصلی تهدید، در صورت انطباق با مصادیق قانونی، اعمال خواهد شد.

تفاوت تهدید با توهین و افترا

گاهی اوقات جرم تهدید با جرایم دیگری مانند توهین و افترا اشتباه گرفته می شود. در حالی که هر یک از این ها دارای تعریف و مجازات متفاوتی هستند:

• توهین: شامل فحاشی یا استعمال الفاظ رکیک یا انجام حرکاتی است که موجب هتک حرمت شخص می شود، بدون اینکه لزوماً تهدیدی به عمل نامشروع در آینده باشد. مجازات توهین عموماً جزای نقدی است (طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، جزای نقدی درجه شش).
• افترا: به معنای نسبت دادن جرم یا عمل خلاف واقع به دیگری است، به نحوی که موجب هتک حیثیت او شود. افترا نیز دارای مجازات جداگانه است و با تهدید تفاوت دارد.

تشخیص دقیق این جرایم از یکدیگر، برای پیگیری قضایی صحیح و احقاق حق، از اهمیت بالایی برخوردار است.

شرایط تحقق جرم تهدید و نکات مهم حقوقی

برای اینکه یک عمل تهدیدآمیز به عنوان جرم شناخته شود و مجازات قانونی بر آن مترتب گردد، باید شرایط و ارکان خاصی محقق شود. درک این شرایط به فهم دقیق تر ابعاد حقوقی جرم تهدید کمک می کند.

جدی بودن تهدید

تهدید باید به نحوی باشد که عرفاً موجب ترس و نگرانی شخص مورد تهدید شود. به عبارت دیگر، تهدید باید واقعی و جدی تلقی گردد و نه صرفاً یک کنایه، شوخی یا حرفی که عرفاً قابلیت ایجاد وحشت را ندارد. معیاری که برای تشخیص جدی بودن تهدید به کار می رود، «عرف جامعه» است. قاضی با توجه به شرایط محیطی، کلمات و افعال به کار رفته، و شخصیت تهدیدکننده و تهدیدشونده، جدی بودن تهدید را بررسی می کند.

امکان وقوع تهدید و توانایی تهدیدکننده

تهدید باید منطقاً قابل انجام باشد و شخص تهدیدکننده توانایی بالقوه انجام عملی که به آن تهدید می کند را داشته باشد. اگر تهدید به امری محال یا غیرممکن باشد، یا توسط فردی مطرح شود که آشکارا توانایی انجام آن را ندارد (مثلاً یک فرد بیمار ناتوان، دیگری را به قتل تهدید کند)، ممکن است این تهدید جدی تلقی نشود و عنصر مادی جرم تهدید محقق نگردد. البته این توانایی باید بالقوه باشد، نه بالفعل؛ یعنی نیازی نیست که تهدیدکننده در لحظه تهدید، ابزار یا شرایط کامل برای انجام آن را داشته باشد، بلکه کافیست که امکان اجرای آن وجود داشته باشد.

تهدید از روی سهو یا عصبانیت شدید

در برخی موارد، تهدید ممکن است از روی سهو، شوخی، یا در لحظه ای از عصبانیت شدید و بدون قصد مجرمانه جدی مطرح شود. در این شرایط، ممکن است قاضی با توجه به فقدان «قصد مجرمانه» (سوء نیت)، یا عدم جدی بودن تهدید، حکم به عدم تحقق جرم تهدید دهد یا مجازات خفیف تری در نظر گیرد. تشخیص این امر نیز بر عهده قاضی است که با بررسی دقیق تمامی جوانب پرونده و شواهد موجود، قصد و نیت واقعی فرد را ارزیابی می کند.

تهدید قانونی (اخبار از وقوع جرم)

اگر کسی در راستای اجرای عدالت و برقراری نظم عمومی، فرد دیگری را به معرفی به مراجع قانونی یا افشای جرم او تهدید کند، این عمل جرم تهدید محسوب نمی شود. برای مثال، اگر کسی بگوید اگر به تخلفاتت ادامه دهی، شما را به پلیس یا دادگاه معرفی می کنم، این تهدید قانونی است و جرم نیست. اما اگر همین کار با هدف اخاذی، تحت فشار قرار دادن، یا برای وادار کردن شخص به انجام عملی نامشروع باشد، در این صورت می تواند به عنوان «جرم اخاذی» یا «جرم علیه عدالت قضایی» تلقی شود و مجازات در پی داشته باشد. مرز بین «اطلاع رسانی از وقوع جرم» و «تهدید برای سوءاستفاده» بسیار ظریف است و باید با دقت حقوقی بررسی شود.

تهدید صرفاً در صورتی جرم است که نامشروع، جدی، و در آینده قابل وقوع باشد و قصد ترساندن وجود داشته باشد؛ اما اگر با هدف قانونی و بدون سوءاستفاده باشد، جرم تلقی نمی شود.

نحوه اثبات جرم تهدید و ادله مورد نیاز

اثبات جرم تهدید، مانند بسیاری از جرایم کیفری، نیازمند ارائه ادله و مستندات کافی به مراجع قضایی است. موفقیت در پرونده های تهدید تا حد زیادی به توانایی شاکی در جمع آوری و ارائه این مدارک بستگی دارد.

ادله اثبات دعوی کیفری

در نظام حقوقی ایران، ادله اثبات دعوی کیفری به طور کلی شامل موارد زیر است که در پرونده های تهدید نیز کاربرد دارند:

1. اقرار: اگر متهم صراحتاً به ارتکاب جرم تهدید اقرار کند، این قوی ترین دلیل اثبات است.
2. شهادت شهود: شهادت افراد موثق که شاهد وقوع تهدید بوده اند، می تواند به اثبات جرم کمک کند. شهادت باید شرایط قانونی را داشته باشد و قاضی به آن علم حاصل کند.
3. سوگند: در برخی موارد محدود، سوگند شرعی می تواند به عنوان دلیل مورد استفاده قرار گیرد، اما در جرایم تعزیری مانند تهدید کمتر کاربرد مستقیم دارد.
4. علم قاضی: علم قاضی که از بررسی مجموع دلایل و قرائن موجود در پرونده حاصل می شود، یکی از مهم ترین راه های اثبات جرم است. قاضی با بررسی تمامی شواهد، به یک قطعیت در مورد وقوع جرم می رسد.

مدارک و شواهد قابل ارائه

با توجه به ماهیت جرم تهدید، به خصوص در عصر حاضر، مدارک دیجیتالی نقش بسیار مهمی در اثبات آن ایفا می کنند. شاکی باید تا حد امکان تمامی شواهد موجود را جمع آوری و به مراجع قضایی ارائه دهد:

• پیامک ها و پیام ها در شبکه های اجتماعی:
  • اسکرین شات از صفحه نمایش گوشی یا رایانه که شامل متن تهدید، نام فرستنده (در صورت مشخص بودن)، و تاریخ و زمان ارسال باشد.
  • فیلم از صفحه نمایش گوشی یا رایانه که حرکت در پیام ها و صحت آن ها را نشان دهد. (این روش برای اثبات عدم دستکاری تصاویر و پیام ها بسیار موثرتر است.)
• فایل های صوتی ضبط شده: مکالمات تلفنی یا حضوری که حاوی تهدید هستند. (توجه داشته باشید که استفاده از شنود بدون مجوز قضایی غیرقانونی است، اما اگر مکالمه ای توسط یکی از طرفین و بدون شنود شخص ثالث ضبط شده باشد، می تواند به عنوان قرینه مورد استناد قاضی قرار گیرد.)
• فیلم ها و تصاویر: فیلم های ضبط شده از دوربین های مداربسته، یا تصاویری که به نحوی تهدید را مستند می کنند.
• ایمیل ها: ایمیل های حاوی متن تهدید با ذکر مشخصات فرستنده و گیرنده و تاریخ ارسال.
• شواهد فیزیکی: نامه های تهدیدآمیز، دست نوشته ها، یا هرگونه مدرک فیزیکی دیگر.

چالش های اثبات در پیام رسان های خارجی

اثبات تهدیداتی که از طریق پیام رسان های خارجی مانند تلگرام، واتساپ، اینستاگرام و … صورت می گیرد، با چالش هایی همراه است. از آنجا که سرورهای این پیام رسان ها در خارج از کشور قرار دارند، امکان دسترسی مستقیم و استعلام قضایی از آن ها غالباً وجود ندارد. در چنین مواردی، نیاز به مستندسازی دقیق و تأیید اصالت توسط کارشناس رسمی دادگستری اهمیت می یابد:

• تهیه اسکرین شات و فیلم از صفحه نمایش گوشی باید به نحوی باشد که تمامی جزئیات، از جمله مشخصات حساب کاربری، تاریخ و زمان، و متن پیام ها را به وضوح نشان دهد.
• در برخی موارد، قاضی ممکن است برای تأیید اصالت این مدارک، دستور ارجاع به کارشناسی رسمی دادگستری در حوزه فناوری اطلاعات را صادر کند. کارشناس با بررسی های فنی، اصالت مدارک را تأیید یا رد می کند.

بنابراین، مستندسازی دقیق و حفظ شواهد از لحظه وقوع تهدید، نقش کلیدی در موفقیت پیگیری قانونی دارد.

مرجع رسیدگی و مراحل شکایت از جرم تهدید

آگاهی از مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به جرم تهدید و مراحل گام به گام طرح شکایت، برای شاکیان بسیار حیاتی است تا بتوانند به طور مؤثر حقوق خود را پیگیری کنند.

صلاحیت مراجع قضایی

جرم تهدید (هم طبق ماده ۶۶۹ و هم ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی)، از جمله جرایم درجه ۶ محسوب می شود. بر اساس قانون، رسیدگی به جرایم درجه ۶ در صلاحیت دادسرای عمومی و انقلاب و سپس دادگاه کیفری ۲ است. دادگاه های صلح که اخیراً تأسیس شده اند و صلاحیت رسیدگی به جرایم سبک تر (درجات ۷ و ۸) را دارند، در خصوص جرم تهدید صلاحیت ندارند. به عبارت دیگر، تهدید به دلیل اهمیت و مجازات آن، از دایره صلاحیت دادگاه صلح خارج است و مستقیماً در سیستم کیفری جدی تر رسیدگی می شود.

مراحل گام به گام شکایت

فرآیند شکایت از جرم تهدید به شرح زیر است:

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:
   • اولین قدم، تنظیم و ثبت شکواییه در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.
   • شکواییه باید به دقت تنظیم شود و شامل مشخصات کامل شاکی و متهم (در صورت اطلاع)، شرح دقیق واقعه تهدید، زمان و مکان وقوع، و مصادیق تهدید (مثلاً تهدید به قتل، آبروریزی، یا ضرر مالی) باشد.
   • در شکواییه باید به مواد قانونی مربوطه (۶۶۹ یا ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی) نیز اشاره شود.
2. ارائه ادله و مستندات:
   • هرگونه مدرک دال بر وقوع تهدید، مانند اسکرین شات پیامک ها، فیلم های ضبط شده، فایل های صوتی، یا شهادت شهود، باید ضمیمه شکواییه شود.
   • این مدارک باید به صورت مستند و قابل ارائه به قاضی باشند.
3. ارجاع به دادسرا:
   • پس از ثبت، شکواییه به دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم یا محل اقامت متهم ارجاع داده می شود.
   • پرونده سپس به یکی از شعب دادیاری یا بازپرسی ارجاع خواهد شد.
4. تحقیقات مقدماتی:
   • دادیار یا بازپرس مسئول پرونده، تحقیقات لازم را انجام می دهد.
   • این تحقیقات شامل اخذ اظهارات شاکی، احضار متهم برای دفاع، شنیدن شهادت شهود (در صورت وجود)، و در صورت لزوم، ارجاع مدارک به کارشناسی رسمی (مثلاً برای تأیید اصالت پیام های مجازی) است.
5. صدور قرار جلب به دادرسی یا منع تعقیب:
   • پس از اتمام تحقیقات، اگر دلایل کافی برای احراز مجرمیت متهم وجود داشته باشد، دادیار یا بازپرس قرار جلب به دادرسی صادر می کند.
   • در صورتی که دلایل کافی برای اثبات جرم وجود نداشته باشد، قرار منع تعقیب صادر خواهد شد.
6. صدور کیفرخواست:
   • در صورت صدور قرار جلب به دادرسی و تأیید آن توسط دادستان، کیفرخواست صادر می شود.
   • کیفرخواست سندی است که به موجب آن، دادستان از دادگاه درخواست رسیدگی و صدور حکم مجازات برای متهم را می کند.
7. رسیدگی در دادگاه کیفری ۲:
   • پرونده به همراه کیفرخواست به دادگاه کیفری ۲ ارسال می شود.
   • دادگاه با احضار طرفین، دفاعیات آن ها را می شنود و با بررسی دقیق تمامی شواهد و مستندات، رأی نهایی خود را صادر می کند.
   • این رأی می تواند شامل محکومیت متهم به مجازات های مقرر در ماده ۶۶۹ یا ۶۶۸ (حبس، شلاق یا هر دو) یا برائت او باشد.

با توجه به پیچیدگی های قانونی و فرآیندهای دادرسی، مشاوره با یک وکیل متخصص کیفری در تمامی مراحل شکایت، می تواند کمک شایانی به احقاق حق شاکی و دفاع مؤثر از متهم باشد.

نتیجه گیری

همانطور که به صورت جامع بررسی شد، جرم تهدید در قانون مجازات اسلامی ایران، به ویژه در مواد ۶۶۹ و ۶۶۸، دارای مجازات حبس است. این مجازات، بسته به نوع، هدف و شرایط تهدید (عمومی یا همراه با اجبار) متفاوت بوده و می تواند شامل شلاق یا حبس و یا هر دو باشد. قانون کاهش مجازات حبس تعزیری نیز بر میزان این مجازات ها تأثیر گذاشته و آن را تعدیل کرده است.

تهدید در فضای مجازی، تهدید به قتل، ضررهای حیثیتی و مالی، یا افشای سر، همگی از مصادیق این جرم هستند که قانونگذار با جدیت با آن ها برخورد می کند. برای پیگیری قانونی، جمع آوری ادله مستند، از جمله پیامک ها، اسکرین شات ها و شهادت شهود، اهمیت فراوانی دارد. فرآیند شکایت نیز از ثبت شکواییه در دفاتر خدمات قضایی آغاز شده و پس از تحقیقات دادسرا، در نهایت به رسیدگی و صدور حکم در دادگاه کیفری ۲ منتهی می شود.

آگاهی از این اطلاعات حقوقی نه تنها برای قربانیان تهدید جهت دفاع از حقوقشان ضروری است، بلکه به همه شهروندان کمک می کند تا از افتادن در دام چنین جرایمی جلوگیری کرده و در جامعه ای امن تر زندگی کنند. در مواجهه با چنین شرایطی، همواره توصیه اکید می شود که برای درک بهتر ابعاد پرونده و دفاع مؤثر، از مشاوره با وکلای متخصص حقوقی بهره مند شوید.