وجود بیش از حد مجاز مواد شیمیایی ابدی در منابع جهانی آب

پژوهشگران استرالیایی با انجام بزرگترین تحقیق در نوع خود، نسبت به خطرات مواد شیمیایی ابدی برای محیط زیست و انسان هشدار دادند.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ویکی بلاگ به نقل از سای تک دیلی،  مواد پِر و پُلی فلوروآلکیل که معمولا به عنوان PFAS شناخته می شوند، مجموعه ای از بیش از 14 هزار ماده شیمیایی مصنوعی هستند. از دهه 1950، این مواد شیمیایی به دلیل توانایی قابل توجه شان در دفع گرما، آب، چربی و لکه ها مورد توجه قرار گرفته اند. از این مواد اغلب در اقلام روزمره مانند ظروف نچسب، پوشاک، محصولات زیبایی، آفت کش ها و ظروف غذا و همچنین کاربرد های صنعتی تخصصی از جمله فوم آتش نشانی استفاده می شود.

اما با وجود توانایی گسترده آنها، این مواد شیمیایی یک جنبه تاریک دارند: آنها به عنوان «مواد شیمیایی ابدی» شناخته می شوند، زیرا زمانی که در محیط یا در بدن قرار می گیرند تجزیه نمی شوند.

پژوهشگران دانشگاه نیوساوت ولز استرالیا در یک مطالعه بین المللی، سطوح آلودگی PFAS را در آب های سطحی و زیرزمینی در سراسر جهان ارزیابی کردند. این بررسی نشان داد میزان وجود ایمن PFAS در بیشتر منبع جهانی آب، از حد مجاز فراتر رفته است.

«دنیس اوکارول» «Denis O’Carroll» سرپرست این پژوهش گفت: بسیاری از آب منابع (آب خام و تصفیه نشده) ما بالاتر از محدودیت های نظارتی PFAS هستند.

وی افزود: قبلا می دانستیم PFAS در محیط زیست فراگیر است، اما وقتی متوجه شدیم بخش بزرگی از آب منابع، میزانی بیش از حد توصیه شده برای آب آشامیدنی دارای این ماده شیمیایی است، شگفت زده شدیم. این میزان بالای 5 درصد و در برخی موارد به 50 درصد هم می رسد.

تیم تحقیقاتی اندازه گیری های PFAS را از منابعی در سراسر جهان، از جمله گزارش های دولتی، پایگاه های اطلاعاتی، و مقالات علمی بازبینی شده جمع آوری کرد. در مجموع، آنها بیش از 45000 نقطه داده را جمع آوری کردند که تقریبا طی 20 سال ثبت شده بود. این اولین مطالعه ای است که بار زیست محیطی PFAS را در مقیاس جهانی اندازه گیری می کند.

این پژوهشگران اظهار داشت اگرچه در برخی از تصفیه خانه ها برای آب شرب، میزان مجاز PFAS را در نظر می گیرند، اما تصفیه خانه هایی هم هستند که طیف این ماده را در آب آشامیدنی اندازه گیری نمی کنند.

وی تاکید کرد: آب آشامیدنی تا حد زیادی بی خطر است و من در نوشیدن آن تردیدی ندارم. همچنین پیشنهاد نمی کنم که آب بطری بهتر باشد، زیرا به این معنی نیست که آنها کاری متفاوت از آنچه از شیر بیرون می آید انجام داده اند. اما قطعا فکر می کنم که نظارت بر سطوح PFAS و در دسترس قرار دادن داده ها به راحتی ارزشمند است.

خطرات بالقوه مواد شیمیایی PFAS برای سلامتی به خوبی شناخته نشده است و در مورد آن توافق جهانی وجود ندارد. بر اساس اعلام هیات بهداشت متخصص دولت استرالیا، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد PFAS از نظر بالینی آسیب قابل توجهی به سلامت انسان وارد می کند.

اما متخصصان در اروپا و آمریکا نشان داده اند PFAS با پیامد های سلامتی نامطلوب مانند وزن کم هنگام تولد، افزایش کلسترول، کاهش عملکرد کلیه، بیماری تیرویید، تغییر سطح هورمون های جنسی، کاهش پاسخ به واکسن و سرطان های کبد، کلیه و بیضه مرتبط است.

در سال 2023، سازمان بهداشت جهانی، PFOA (نوعی PFAS) را سرطان زای رده یک برای انسان اعلام کرد. اکثر در بسیاری از نقاط جهان احتمالا سطوح پایینی از PFAS در بدن خود دارند.

در حالی که PFAS با بسیاری از این پیامد های بهداشتی مرتبط است، لزوما نشان داده نشده است که عامل بروز این مشکلات باشد، اما با توجه به خطرات بالقوه و ماهیت «ابدی» این مواد شیمیایی، بسیاری از نهاد های نظارتی به عنوان یک اقدام احتیاطی استفاده از PFAS را سختگیرانه کرده و محدودیت های آب آشامیدنی سالم را معرفی کرده اند.

این مطالعه نشان می دهد که آلودگی واقعی PFAS در منابع آب جهانی می تواند بیش از حد تصور باشد. این تا حدی به این دلیل است که ما فقط تعداد محدودی از 14 هزار PFAS موجود را نظارت و تنظیم می کنیم و همچنین سطوح PFAS در محصولات مصرفی بالاتر از حد انتظار است.
پروفسور اوکارول می گوید: مقدار واقعی ناشناخته ای از PFAS وجود دارد که ما آن را در محیط اندازه گیری نمی کنیم. محصولات تجاری مانند پوشاک و بسته بندی مواد غذایی دارای PFAS هستند که بسیار بیشتری از تصور ماست؛ و این یعنی ما احتمالا بار زیست محیطی ناشی از PFAS را دست کم می گیریم.

وی و گروهش اکنون در تلاش هستند تا تحقیقات خود را با کمّی کردن این سطوح PFAS از محصولات تجاری در محیط توسعه دهند. آنها همچنین در حال توسعه فناوری هایی هستند که می توانند PFAS را در سیستم های آب آشامیدنی از بین ببرد و به دنبال توسعه مدل های پیش بینی هستند که مقصد PFAS را در محیط نشان دهد.

پروفسور اوکارول افزود: بخشی از این پژوهش این است دریابیم چگونه PFAS با بخش های مختلف محیط و بدن ما مثلا پروتیین ها ارتباط برقرار می کند. این مطالعات طی دو سال آینده، انجام و قرار است تا سال 2026 تکمیل شود.

وی تاکید کرد: ما بسیاری از مواد شیمیایی را بدون ارزیابی کامل از اثرات بالقوه سلامتی آنها تولید و توزیع می کنیم. باید در استفاده از برخی از این مواد شیمیایی عاقلانه رفتار کنیم. فقط به دلیل که در دسترس هستند، به این معنی نیست که باید از آنها استفاده کنیم؛ که امروز در Nature Geoscience منتشر شد.