چرا فعالان محیط زیستی با صدای هنرمندان فریاد می زنند؟

هدف قرار دادن آثار هنری، برای بیان اعتراضات و جلب افکار عمومی بارها اتفاق افتاده است. راهکاری که علیرغم آرمانش برای حفاظت از محیط زیست، نمی توان درباره دستاوردهای قابل لمسش به صورت قطعی نظر داد؛ اما حساسیت افکار عمومی بر سرنوشت آثارِ هنرمندان بزرگِ تاریخ، دلیل استفاده فعالان از صدای هنرمندانی همچون داوینچی، مونه، ونگوگ و… است.

به گزارش ویکی بلاگ استفاده از آثار هنری برای اعتراضات، به طرزی که گاه تا مرز آسیب رسیدن نیز پیش رود، اقدام تازه ای نیست. آسیب زدن یا اقدام برای آسیب زدن به آثاری که اغلب با محافظت حداکثری نگهداری می شوند و برای نزدیک شدن یا لمس  آن ها نیز پروتکل و قوانینی وضع شده است. 

در یکی از آخرین اقدامات، روز گذشته شنبه 12 خردادماه، یک حامی محیط زیست بنری را به یکی از تابلوهای نقاشی «کلود مونه» در موزه اورسی پاریس چسباند. او که البته بعد از این اقدام بازداشت شده است، از اعضای گروه ریپست الیمانت یا «نیروی امداد غذا» در فرانسه است که برای حفاظت از ذخایر مواد غذایی در پی تغییرات اقلیمی، آثار هنری را هدف قرار می دهند.

او برچسبی با نقش شعله های آتش را, بر تابلوی «مزرعه خشخاش» کلود مونه چسبانده و گفته است که «این تصویر کابوس گونه در برابر ما، همان چیزی است که بر سر ما خواهد آمد. اگر در برابر تغییرات آب و هوایی اقداماتی انجام نشود، با 4 درجه افزایش حرارت، همه ما در جهنم خواهیم بود.»

داوینچی و مونه واسطه فریادهای محیط زیستی

هدف قرار دادن آثار هنری، برای بیان اعتراضات و جلب افکار عمومی از این طریق بارها تکرار شده و دارای سابقه است؛ از پاشیدن سوپ به تابلوی مونالیزا در موزه لوور تا چسباندن بنر به تابلوی کلود مونه که هنوز توضیح دقیقی درباره وضعیت فعلی این اثر که در قابی بدون شیشه نگهداری می شد ارایه نشده است.

اثر آفتاب گردان های «ون گوگ»، جیغ از «ادوارد مونک»، مجموعه تابلوهای مشهور قوطی های سوپ کمبل اثر «اندی وارهول»، دو تابلو نقاشی اثر فرانسیس گویا، دختری با گوشواره مروارید از «یوهانس ورمیر»، نقاشی کومه ها اثر «کلود مونه» و… از جمله آثاری محسوب می شوند که در سال های اخیر هدف معترضان قرار گرفتند.

بگو مگوی کنشرگران درباره حمله های نمادین

افکار عمومی بر سرنوشت آثارِ هنرمندان بزرگِ تاریخ حساس است، بر همین اساس نیز معترضانی که اغلبشان از فعالان محیط زیستی هستند، آثار هنری را ابزار و واسطه ای برای حرف زدن و فریادی برای شعارهایشان یافته اند. در واقع آنان آثار مشهور و پر سر و صدا را انتخاب کرده تا صدای خود را به عمومِ مردم برسانند. به واقع زمانی که گفته می شود فعالان محیط زیستی تابلوی کلود مونه را هدف قرار دادند، می توان نتیجه گرفت که این فعالان از نام هنرمندی بزرگ وام گرفتند تا حرف بزنند؛ هرچند این شیوه از اعتراض از سوی بسیاری از کنشگران، به مخاطره انداختن میراث فرهنگی تلقی می شود. 

به طوری که پس از هدف قرار دادن تابلو نقاشی مشهور «برزگر» اثر ونسان ون گوگ با سوپ نخودفرنگی، وزیر فرهنگ ایتالیا این حمله نمادین را محکوم کرد و در بیانیه ای اعلام کرد: «باید از فرهنگ، که بخش مهمی از هویت ما است، محافظت شود و نباید از آن به عنوان بلندگویی برای روش های مختلف اعتراض استفاده شود.»

در مقابل نیز این فعالان، اقدامات خود را اهرمی برای اقدام سریع تر جهت مبارزه با آثار تغییرات آب و هوایی توصیف کرده و این پرسش را عنوان می کنند که چگونه کنشگرانی ادعای نگرانی نسبت به میراث فرهنگی را دارند و نسبت به میراثِ طبیعت و رنجی که سیل ها، طوفان ها و خشکسالی ها ایجاد کرده بی تفاوتند؟

باید این را در نظر داشت که در شرایطی که تغییرات آب و هوایی زندگی نوع بشر را تهدید می کند و علی رغم تلاش های بین المللی، تاکنون حکومت های جهان پاسخ قانع کننده ای نداشته اند، فعالان محیط زیست با روش هایی که گاه بیش از اندازه به نظر می رسند، هشدار خود را به گوش جهانیان می رسانند.

اثر گذاری این شیوه اعتراض محتمل است؟ 

با این حال استدلال ها، شعارها و عملکرد فعالان مبارزه با تغییرات اقلیمی نیز طیف گسترده ای را شامل می شود که همه آن ها نیز صادقانه در پی یافتن راه حل هایی برای کاهش اثر تغییرات اقلیمی نیستند؛ در میان این طیف گسترده، عده ای هم دست به انجام اقداماتی می زنند که هیچ کمکی به مقابله با تغییرات اقلیمی نمی کند و بر همین اساس نیز گروهی از پژوهشگران معتقدند اینکه پرتاب سوپ گوجه فرنگی به تابلوی «گل های آفتاب گردان» ون گوگ، اثر مثبت یا آموزنده ای بر روی شهروندان، شرکت ها و یا دولت ها داشته باشد بعید به نظر می رسد.

این رفتار نوعی اعتراض است که به ویژه سال های پس از فراگیر شدن شبکه های اجتماعی گسترش یافته است. معترضان معمولا پس از هدف قرار دادنِ آثاری از هنرمندان بزرگ، اعتراض خود را در معرض دید قرار می دهند تا بازدید کنندگان موزه ها بتوانند تصویر آن ها را ثبت کنند. جملات اعتراضی آن ها اغلب در رابطه با تغییرات اقلیمی است. 

این شیوه از جلب افکار عمومی گذراست؟ 

اما از سوی دیگر، موزه و گالری ها برای حفاظت از آثار شاخص و آثاری که متعلق به هنرمندان شناخته شده است، سطح قابل توجهی از امنیت را در نظر می گیرند. بر همین اساس این حملات بیشتر نمادین بوده و به قصد جلب توجه مردم و حکومت ها به مسیله محیط زیست انجام می شود. موزه ها اغلب  شیشه هایی مقاوم را مقابل این آثار گران قیمت قرار دادند و بر همین اساس گروهی از پژوهشگران معتقدند این اقدامات اعتراضی نتیجه خاصی به جز جلب افکار عمومی به صورت گذرا، ندارد. 

این فعالان که اغلب بعد از هدف قرار دادن اثر هنری یکی از دستان خود را با استفاده از چسب به قاب اثر، دیوار، کف زمین و… می چسبانند، با عواقب حمله به شاهکارهای هنری مواجه می شوند و پس از انجام این فعالیت های اعتراضی در دادگاه ها به عنوان متهم شناخته می شوند.

پایان خبر ویکی بلاگ