ماجرای بیمارستانی که خواهرزاده ناصرالدین شاه وقف کرد

آفتاب نیوز :

مالک “باغ سردار” یکی از سرداران سرشناس ایران در جنگ های ایران و روس بود و این زمین ها را هم به پاس خدمت در جنگ ها از فتحعلی شاه قاجار هدیه گرفته بود. باغی که در گذر زمان توسط ورثه تقسیم شد و به فروش رسید و شاید هیچکس فکرش را هم نمی کرد که از اواخر دوره قاجار به بعد به یکی از مهم ترین نقاط پایتخت تبدیل شود.

ساخت اولین بیمارستان در ایران به دوره قاجار ها بازمی گردد؛ روندی که هرچند حکومت آغازگر آن بود، اما به مرور زمان در بین اغنیا، جا ماندگان این سلسله منقرض شده، پزشکان و… به یک سنت نیکو تبدیل شد تا زمین ها و باغات خود را وقف ساخت بیمارستان کنند؛ قصه ای که برای بیمارستان شفایحیاییان هم تکرار شد.

حسین خان معتمدالملک یحیاییان، پسر یحیی خان مشیرالدوله و عزت الدوله ملک زاده خواهر تنی ناصرالدین شاه قاجار بود؛ مردی که در وزارت خارجه مشغول به کار بود. بیمارستان شفایحیاییان نیز جزو اموال وقفی او بود که توسط همسر سومش، زیور یحیاییان و پس از مرگ معتمدالملک در سال 1293 شمسی برای ساخت بیمارستان وقف شد و اولین ساختمان های بیمارستان در سال 1306 در زمینی به مساحت 7100 متر و زیربنای 19 هزار و 500 متر مربع ساخته شد و در اختیار وزارت بهداری آن زمان قرار گرفت.

ماجرای بیمارستانی که از طرف خواهرزاده ناصرالدین شاه وقف شده بود

زیور یحیاییان-واقف بیمارستان شفایحیاییان

وقفی که البته مُعین شده بود تا واقف تا زمانی که در قید حیات است بتواند سهمی از آن داشته باشد؛ از این رو در دوره پانزدهم مجلس شورای ملی به وزارت بهداری وقت اجازه داده شد تا ماهانه پنج هزار ریال از اعتبار بودجه خود را برای زیور یحیاییان که یک قطعه زمین، چهار دستگاه عمارت و مقداری اثاثیه خود را برای ساخت بیمارستان وقف کرده بود به عنوان “حق التولیه” تا زمان حیات او پرداخت کنند. برای بعد از مرگ زیور یحیاییان هم مقرر شد تا فقط هزینه روشنایی، تعمیرات و نگهداری مزار خود و شوهرش در شهر ری تامین شود. وصیتی که البته به نظر می رسد مدتی به دست فراموشی سپرده شد تا در نهایت در اسفندماه 1401 مجددا مرمت و تعمیر مقبره این زوج در دستور کار قرار گرفت.

در سال 1349، اما وزارت بهداری تصمیم گرفت که ساختمان بیمارستان را در اختیار انجمن توانبخشی قرار دهد و از آن پس بود که بیمارستان شفایحیاییان با شکل امروزی خود آغاز به کار کرد و برای اهمیت دادن به رشته جراحی ارتوپدی در سال 1350 شمسی، به یک مرکز توانبخشی ملی فعال تبدیل شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و از سال 1359 نیز بیمارستان به سازمان بهزیستی کشور منتقل شد و تا سال 1363 هم زیر نظر آن سازمان بود و سپس از سال 1364 به دانشگاه علوم پزشکی ایران واگذار شد.