چرا یخچال زیاد صدا میدهد

صدای زیاد یخچال می تواند نشانه ای از مشکلات فنی مختلف باشد؛ از تراز نبودن دستگاه گرفته تا خرابی قطعات مهمی مانند فن ها، کمپرسور یا سیستم یخ ساز. تشخیص منشأ و نوع این صداها به شما کمک می کند تا مشکل را شناسایی کرده و برای رفع آن اقدام کنید. برخی از این صداها طبیعی هستند، اما بسیاری از آن ها می توانند زنگ خطری برای ایرادات جدی تر باشند که نیازمند توجه فوری شما هستند.

یخچال، به عنوان یکی از مهم ترین و پرکاربردترین لوازم خانگی، نقش حیاتی در حفظ و نگهداری مواد غذایی ایفا می کند. صدای غیرعادی و مداوم آن می تواند آرامش خانه را مختل کرده و نشان دهنده مشکلی باشد که اگر به موقع به آن رسیدگی نشود، ممکن است منجر به خرابی های بزرگ تر و هزینه های سنگین تر شود. این مقاله راهنمایی جامع و کاربردی برای شما فراهم می کند تا بتوانید تفاوت بین صداهای طبیعی و غیرطبیعی یخچال خود را تشخیص دهید، دلایل اصلی ایجاد صداهای مزاحم را شناسایی کنید و با راهکارهای عملی، بسیاری از این مشکلات را خودتان برطرف سازید. همچنین، درخواهید یافت که چه زمانی نیاز به کمک یک تکنسین متخصص دارید تا از آسیب های احتمالی بیشتر جلوگیری شود.

آیا هر صدایی از یخچال نشانه مشکل است؟ (تشخیص صداهای طبیعی از غیرطبیعی)

یخچال ها در طول فعالیت عادی خود صداهایی تولید می کنند که کاملاً طبیعی بوده و جای نگرانی ندارند. شناخت این صداها به شما کمک می کند تا بی جهت نگران نباشید و فقط روی صداهای غیرعادی تمرکز کنید. صداهای طبیعی معمولاً ناشی از عملکرد قطعات داخلی برای حفظ دمای مطلوب و فرآیندهای خنک سازی هستند.

صداهای طبیعی یخچال

یخچال در طول روز و شب، صداهای مختلفی از خود تولید می کند که هر یک نشان دهنده فرآیندی خاص در عملکرد دستگاه است. آشنایی با این صداها به شما کمک می کند تا در مورد سلامت یخچال خود بهتر قضاوت کنید:

• صدای جریان گاز مبرد: این صدا شبیه به شرشر یا قل قل آب است و نشان دهنده حرکت مبرد (گاز خنک کننده) در لوله های سیستم است که برای ایجاد سرمایش ضروری است. این صدا معمولاً آرام و گهگاهی شنیده می شود.
• صدای کارکرد کمپرسور (موتور): کمپرسور قلب تپنده یخچال است و هنگام روشن شدن، صدای وزوز یا غرغر ملایمی تولید می کند. این صدا پس از رسیدن یخچال به دمای مورد نظر قطع شده و دوباره با بالا رفتن دما آغاز می شود.
• صدای فن ها: فن کندانسور (در پشت یخچال) و فن اواپراتور (در داخل فریزر) هنگام کار، هوای خنک را به گردش در می آورند. صدای ملایم چرخش این فن ها یا صدای عبور هوا، طبیعی است و به خصوص در زمان شروع به کار دستگاه شنیده می شود.
• صدای باز و بسته شدن دمپر: دمپر قطعه ای است که جریان هوا بین فریزر و بخش یخچال را تنظیم می کند. باز و بسته شدن آن برای کنترل دما ممکن است صدای تق تق کوچکی ایجاد کند که طبیعی است.
• صدای انبساط و انقباض: قطعات پلاستیکی و فلزی داخل یخچال ممکن است در اثر تغییرات دما، منبسط یا منقبض شوند و صداهایی شبیه به تق تق یا خش خش تولید کنند. این پدیده به خصوص در یخچال های نو بیشتر دیده می شود و به مرور زمان کاهش می یابد.
• صدای یخ ساز (در صورت وجود): در یخچال هایی که یخ ساز اتوماتیک دارند، پر شدن سینی یخ، افتادن یخ ها در محفظه یا عبور آب، صداهایی طبیعی ایجاد می کند.

صداهای غیرطبیعی و هشداردهنده

در مقابل صداهای طبیعی، برخی صداها نشان دهنده وجود مشکل و نقص فنی در یخچال هستند. توجه به این صداها و اقدام به موقع برای رفع مشکل، می تواند از خرابی های جدی تر و پرهزینه تر جلوگیری کند:

• صدای وزوز بلند و مداوم: اگر صدای وزوز کمپرسور بیش از حد بلند یا دائم باشد و قطع نشود، می تواند نشان دهنده خرابی کمپرسور، فن کندانسور یا مشکلات الکتریکی باشد.
• صدای جیر جیر، خراشیدن یا خرت خرت: این صداها اغلب از فن های کندانسور یا اواپراتور می آید و می تواند به دلیل کثیفی پره ها، شکستگی پره ها، فرسودگی موتور فن یا برخورد پره ها با برفک باشد.
• صدای تق تق بلند و ضربه ای: این صدا می تواند ناشی از شل شدن پایه های کمپرسور، تراز نبودن یخچال، خرابی رله استارت کمپرسور یا برخورد قطعات داخلی با یکدیگر باشد.
• صدای غرغر یا زوزه کشیدن غیرعادی: اگر این صدا بلندتر از حد معمول باشد، ممکن است به دلیل خرابی کمپرسور، مشکلات در مدار گاز یخچال یا فن های معیوب باشد.
• صدای شرشر یا قل قل آب بسیار بلند: در حالی که صدای جریان مبرد طبیعی است، اما صدای آب بسیار بلند و مداوم می تواند نشان دهنده نشتی آب یا مشکل در سینی تخلیه باشد.
• صدای تیک تیک مداوم و سریع: این صدا ممکن است به دلیل خرابی تایمر دیفراست (برفک زدایی) یا رله های برد الکترونیکی باشد.

صدا از کجای یخچال می آید؟ (تشخیص اولیه برای عیب یابی)

اولین گام برای رفع مشکل صدای زیاد یخچال، شناسایی منشأ تقریبی صداست. اینکه صدای مزاحم از کدام قسمت یخچال شنیده می شود، می تواند به شما در محدود کردن دلایل احتمالی و یافتن راه حل مناسب کمک کند. به دقت گوش دهید و سعی کنید مشخص کنید که آیا صدا از پایین، پشت یا داخل یخچال می آید.

صدای از پایین یا پشت یخچال

اگر صدای غیرعادی از قسمت پایین یا پشت یخچال می آید، احتمالاً منشأ آن یکی از قطعات زیر است:

1. کمپرسور (موتور یخچال): کمپرسور مسئول فشرده سازی گاز مبرد است. اگر صدای وزوز بلند، خرخر یا تق تق از آن شنیده می شود، می تواند نشان دهنده خرابی داخلی، فرسودگی یا شل شدن پایه های آن باشد.
2. فن کندانسور: این فن در نزدیکی کمپرسور و در قسمت پایینی پشت یخچال قرار دارد و وظیفه خنک کردن کویل های کندانسور (لوله های مشکی پشت یخچال) را بر عهده دارد. صدای وزوز بلند، جیر جیر یا خرخر از این قسمت می تواند ناشی از کثیفی پره ها، شکستگی پره ها یا خرابی موتور فن باشد.
3. سینی تخلیه آب: این سینی معمولاً در بالای کمپرسور قرار دارد و آب حاصل از برفک زدایی را جمع آوری می کند. اگر این سینی شل شده یا اشیایی درون آن افتاده باشد، می تواند صدای جغجغه یا لرزش ایجاد کند.
4. کویل های کندانسور: اگر این کویل ها بیش از حد کثیف باشند، کمپرسور مجبور است بیشتر کار کند و در نتیجه صدای بیشتری تولید کند.
5. پایه های تراز: اگر یخچال تراز نباشد، لرزش های طبیعی دستگاه تشدید شده و صدای تق تق یا زوزه کشیدن تولید می کند.

صدای از داخل یخچال (فریزر یا کابین)

اگر منشأ صدا از داخل یخچال، چه قسمت فریزر و چه کابین اصلی باشد، باید به قطعات داخلی توجه کنید:

1. فن اواپراتور: این فن در داخل فریزر (معمولاً پشت یک پنل) قرار دارد و هوای سرد را در فضای داخلی یخچال و فریزر به گردش در می آورد. صدای جیر جیر، خراشیدن، خرت خرت یا برخورد چیزی با پره ها، اغلب نشان دهنده مشکل در این فن است، مانند برفک زدگی زیاد روی پره ها، شکستگی پره یا فرسودگی موتور فن.
2. المنت دیفراست و سیستم دیفراست: در زمان برفک زدایی، المنت گرم می شود تا برفک های اواپراتور را آب کند. صدای شرشر آب، ترکیدن یخ یا تیک تیک می تواند طبیعی باشد، اما صدای بلند و دائمی ممکن است نشان دهنده خرابی المنت یا تایمر دیفراست باشد.
3. دمپر هوا: این دریچه بین فریزر و بخش یخچال قرار دارد. خرابی یا کثیفی آن می تواند هنگام باز و بسته شدن صدای جیر جیر تولید کند.
4. یخ ساز (در صورت وجود): صدای تق تق، غرغر یا تلاش ناموفق برای پر کردن آب از سمت یخ ساز یا شیر آب، می تواند ناشی از معیوب بودن موتور یخ ساز، مسدود شدن مسیر آب یا هوای موجود در سیستم باشد.
5. چیدمان مواد غذایی: گاهی اوقات برخورد ظروف یا مواد غذایی با یکدیگر یا با دیواره های داخلی یخچال، به خصوص هنگام لرزش دستگاه، می تواند صدا ایجاد کند.
6. انبساط حرارتی: تغییرات دما در داخل یخچال می تواند باعث انبساط و انقباض قطعات پلاستیکی و ایجاد صداهای ترکیدن یا خش خش شود.

مهم ترین دلایل صدای زیاد یخچال و راه حل ها

در این بخش، به طور مفصل به مهم ترین دلایل صدای زیاد یخچال می پردازیم و برای هر کدام، نحوه تشخیص و راه حل های عملی (هم اقدامات DIY و هم مواردی که نیاز به تخصص دارند) را توضیح می دهیم.

۱. مشکلات مربوط به فن ها

فن ها از اجزای حیاتی یخچال هستند که وظیفه گردش هوا و خنک سازی قطعات مختلف را بر عهده دارند. خرابی یا کثیفی آن ها از دلایل شایع صدای زیاد یخچال است.

۱.۱. فن کندانسور معیوب یا کثیف

فن کندانسور در نزدیکی کمپرسور، معمولاً در قسمت پایین و پشت یخچال قرار گرفته است. وظیفه اصلی آن، خنک کردن کویل های کندانسور (لوله های مارپیچی مشکی) و کمک به دفع گرمای تولید شده توسط کمپرسور است. گرد و غبار و پرز به راحتی روی پره های این فن جمع می شوند و می توانند عملکرد آن را مختل کنند.

تشخیص:

• صدای وزوز بلند، خرخر، خش خش یا جیر جیر از پشت یخچال.
• داغ شدن بیش از حد کمپرسور و بدنه پشتی یخچال.
• کاهش عملکرد خنک کنندگی یخچال.

علت:

• انباشت گرد و غبار، مو و پرز روی پره های فن.
• شکستگی یا خم شدن پره های فن.
• فرسودگی یا خرابی موتور فن کندانسور.

راه حل (DIY):

1. ابتدا یخچال را از برق بکشید تا از هرگونه خطر برق گرفتگی جلوگیری شود.
2. پنل دسترسی پشت یخچال را که معمولاً با چند پیچ محکم شده است، باز کنید.
3. فن کندانسور را پیدا کنید (معمولاً در نزدیکی کمپرسور).
4. با استفاده از جاروبرقی و یک برس نرم، گرد و غبار و کثیفی های روی پره ها و موتور فن را به دقت تمیز کنید.
5. پره ها را به آرامی با دست بچرخانید تا از عدم وجود انسداد و چرخش روان آن ها مطمئن شوید.
6. پنل را سر جای خود قرار داده و یخچال را به برق وصل کنید.

راه حل (تخصصی):

اگر با تمیز کردن فن، مشکل برطرف نشد یا صدای غیرعادی ادامه داشت، احتمالاً موتور فن کندانسور معیوب شده یا پره ها نیاز به تعویض دارند. در این صورت، برای تعویض موتور فن یا کل فن کندانسور، باید از یک تکنسین متخصص کمک بگیرید.

۱.۲. فن اواپراتور معیوب یا برفک زده

فن اواپراتور در داخل قسمت فریزر (معمولاً پشت یک پنل پلاستیکی) قرار دارد و هوای سرد تولید شده توسط کویل های اواپراتور را به داخل فریزر و از طریق دریچه های مخصوص به بخش یخچال منتقل می کند.

تشخیص:

• صدای جیر جیر، خراشیدن، خرت خرت یا ضربه زدن از داخل فریزر یا پشت دیواره یخچال.
• عدم سرمایش کافی در بخش یخچال یا فریزر.
• مشاهده برفک زیاد روی پنل داخلی فریزر یا کویل های اواپراتور.

علت:

• انباشت بیش از حد برفک روی پره های فن که مانع چرخش صحیح آن می شود.
• شکستگی یا خم شدن پره های فن اواپراتور.
• فرسودگی یا خرابی موتور فن اواپراتور.
• گیر کردن شیء خارجی (مانند تکه های یخ یا بسته بندی مواد غذایی) بین پره ها.

راه حل (DIY):

1. یخچال را از برق بکشید و تمام مواد غذایی داخل فریزر را تخلیه کنید.
2. پنل داخلی فریزر (معمولاً در قسمت پشتی) را با باز کردن پیچ ها یا گیره های نگهدارنده، بردارید.
3. فن اواپراتور را پیدا کنید. پره های فن را به آرامی با دست بچرخانید. اگر به سختی می چرخد یا با برفک برخورد می کند، آن را تمیز کنید.
4. در صورت وجود برفک زیاد، اجازه دهید یخچال به مدت حداقل ۲۴ ساعت خاموش بماند تا برفک ها به طور کامل آب شوند. می توانید با سشوار (با حرارت کم و از فاصله مناسب) به تسریع این فرآیند کمک کنید.
5. پس از آب شدن برفک ها و اطمینان از چرخش روان پره ها، پنل را مجدداً نصب کرده و یخچال را به برق وصل کنید.

راه حل (تخصصی):

اگر با آب کردن برفک ها مشکل حل نشد یا موتور فن اواپراتور فرسوده و معیوب بود، نیاز به تعویض موتور یا کل فن اواپراتور است. همچنین، برفک زدگی مکرر می تواند نشانه ای از خرابی سیستم دیفراست (شامل المنت، ترمودیسک یا تایمر دیفراست) باشد که تشخیص و تعمیر آن تخصصی است.

۲. مشکلات مربوط به کمپرسور (موتور یخچال)

کمپرسور وظیفه اصلی چرخه تبرید را بر عهده دارد و خرابی آن می تواند منجر به صداهای بلند و عملکرد نامناسب یخچال شود.

۲.۱. کمپرسور معیوب یا فرسوده

کمپرسور با فشرده سازی گاز مبرد و به گردش درآوردن آن در سیستم، فرآیند خنک سازی را آغاز می کند. این قطعه طول عمر مشخصی دارد و با گذشت زمان ممکن است دچار فرسودگی یا خرابی های داخلی شود.

تشخیص:

• صدای وزوز یا خرخر بلند و دائمی از پشت یخچال، حتی زمانی که فن کندانسور تمیز است.
• صدای تق تق یا ضربه زدن شدید هنگام روشن و خاموش شدن کمپرسور.
• لرزش شدید کمپرسور.
• عدم سرمایش کافی در یخچال.

علت:

• خرابی داخلی کمپرسور (مانند خرابی پیستون ها یا موتور داخلی).
• اتمام عمر مفید کمپرسور.
• مشکل در رله استارت کمپرسور.

راه حل (تخصصی):

در اکثر موارد، خرابی کمپرسور به معنای نیاز به تعویض آن است. این کار یک فرآیند پیچیده و کاملاً تخصصی است که شامل شارژ و تخلیه گاز مبرد، لحیم کاری لوله ها و تعویض قطعه می شود. به هیچ وجه نباید بدون تخصص و ابزار لازم، اقدام به دستکاری کمپرسور کنید.

۲.۲. شل شدن پایه های نگهدارنده کمپرسور

کمپرسور روی پایه های لاستیکی یا فلزی مخصوصی قرار می گیرد که وظیفه جذب لرزش و کاهش صدای آن را دارند. با گذشت زمان یا در اثر جابجایی یخچال، این پایه ها ممکن است شل شده یا آسیب ببینند.

تشخیص:

• صدای لرزش و ضربه از پشت یخچال، به خصوص زمانی که کمپرسور کار می کند.
• یخچال به وضوح می لرزد.

علت:

• شل شدن پیچ های نگهدارنده پایه ها.
• فرسودگی، خشکی یا شکستگی پایه های لاستیکی.
• جابجایی نامناسب یخچال.

راه حل (DIY):

1. یخچال را از برق بکشید و با احتیاط آن را از دیوار فاصله دهید.
2. پنل پشتی را باز کنید تا به کمپرسور و پایه های آن دسترسی پیدا کنید.
3. پیچ های نگهدارنده پایه ها را بررسی کنید و در صورت شل بودن، آن ها را به آرامی و با احتیاط سفت کنید. مراقب باشید که بیش از حد سفت نکنید تا به پایه ها آسیب نرسد.
4. سلامت پایه های لاستیکی را بررسی کنید. اگر خشک، ترک خورده یا شکسته به نظر می رسند، نیاز به تعویض دارند.

راه حل (تخصصی):

در صورت شکستگی پایه های نگهدارنده یا نیاز به تعویض آن ها، بهتر است از تکنسین متخصص کمک بگیرید تا این کار به درستی و بدون آسیب به سایر قطعات انجام شود.

۳. تراز نبودن یخچال

یخچال باید روی سطحی کاملاً صاف و تراز قرار بگیرد. عدم تراز بودن می تواند باعث ایجاد صداهای لرزشی و حتی تأثیر منفی بر عملکرد سیستم خنک کننده شود.

تشخیص:

• صدای لرزش، تق تق یا زوزه کشیدن کلی یخچال، به خصوص در زمان کار کردن موتور.
• یخچال هنگام باز و بسته شدن درب، به جلو و عقب حرکت می کند یا تکان می خورد.
• مشاهده نوسان در سطح مایعات داخل یخچال (با استفاده از تراز).

علت:

• قرارگیری نامناسب یخچال روی سطح ناهموار.
• تنظیم نبودن پایه های قابل تنظیم یخچال.
• شل شدن یا شکستگی چرخ های زیر یخچال.

راه حل (DIY):

1. محل قرارگیری یخچال را بررسی کنید. اگر سطح زمین ناهموار است، می توانید از یک قطعه چوب یا پلاستیک محکم زیر پایه های عقب استفاده کنید.
2. با استفاده از یک ابزار تراز (حباب سنج)، سطح یخچال را در جهات مختلف (طول، عرض و قطر) بررسی کنید.
3. اکثر یخچال ها دارای پایه های قابل تنظیم در قسمت جلویی هستند. با چرخاندن این پایه ها به سمت چپ یا راست، ارتفاع آن ها را تنظیم کنید تا یخچال کاملاً تراز شود و بدون لرزش روی زمین قرار گیرد.
4. پس از تراز کردن، یخچال را کمی تکان دهید تا از پایداری آن مطمئن شوید.

«یکی از ساده ترین و در عین حال موثرترین راه ها برای کاهش صداهای لرزشی یخچال، اطمینان از تراز بودن کامل آن بر روی سطح زمین است. تنظیم صحیح پایه های یخچال می تواند تفاوت چشمگیری در کاهش نویز ایجاد کند.»

۴. مشکلات یخ ساز و آبریز

در یخچال های مجهز به یخ ساز و آبریز، این سیستم ها نیز می توانند منشأ صداهای غیرعادی باشند.

تشخیص:

• صدای تق تق، غرغر یا تلاش ناموفق برای پر کردن آب از سمت یخ ساز یا شیر آب.
• صدای پاشیدن آب یا نشت آب در نزدیکی یخ ساز.
• کم بودن تولید یخ یا تولید نشدن یخ.

علت:

• معیوب بودن موتور یخ ساز یا قطعات مکانیکی آن.
• مسدود شدن مسیر آب ورودی به یخ ساز (یخ زدگی یا رسوب).
• وجود هوا در سیستم آبریز.
• خرابی شیر برقی آب.

راه حل (DIY):

1. برای مدتی یخ ساز را خاموش کنید و ببینید آیا صدا قطع می شود.
2. مسیر آبریز را بررسی کنید. یک لیوان آب بگیرید و ببینید آیا جریان آب طبیعی است. اگر آب با فشار کم می آید یا قطع شده است، ممکن است فیلتر آب مسدود شده باشد یا در مسیر آب هوا وجود داشته باشد.
3. فیلتر آب را بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید.
4. برای تخلیه هوای موجود در سیستم، چندین لیوان آب پشت سر هم از آبریز بگیرید.

راه حل (تخصصی):

در صورتی که مشکل از موتور یخ ساز، شیر برقی یا مسدود شدن عمیق مسیر آب باشد، نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات توسط تکنسین متخصص است.

۵. مشکلات سیستم دیفراست (برفک زدایی)

سیستم دیفراست وظیفه آب کردن برفک های روی کویل اواپراتور را بر عهده دارد و در طول این فرآیند ممکن است صداهایی تولید کند.

۵.۱. تایمر دیفراست معیوب

تایمر دیفراست، شروع و پایان چرخه برفک زدایی را کنترل می کند. خرابی این تایمر می تواند باعث کارکرد نامنظم سیستم و تولید صدا شود.

تشخیص:

• صدای تیک تیک مداوم و بلند (بیش از حد معمول) از پشت یخچال یا قسمت کنترل.
• برفک زدگی بیش از حد در فریزر و روی کویل های اواپراتور.
• یخچال به طور نامنظم وارد حالت دیفراست می شود یا از آن خارج نمی شود.

علت:

• خرابی مکانیکی یا الکتریکی تایمر.
• اتمام عمر مفید تایمر.

راه حل (تخصصی):

تعویض تایمر دیفراست نیازمند دسترسی به برد کنترل یا قسمت تایمر است و بهتر است توسط تکنسین انجام شود.

۵.۲. المنت دیفراست

المنت دیفراست یک هیتر کوچک است که در زمان چرخه دیفراست گرم می شود تا برفک های روی اواپراتور را آب کند.

تشخیص:

• صدای شرشر آب، ترکیدن یخ یا خش خش از داخل فریزر، به خصوص در زمان چرخه دیفراست (این صدا در برخی موارد طبیعی است، اما اگر بسیار بلند و نگران کننده باشد، نیاز به بررسی دارد).

علت:

• خرابی المنت (اگر المنت خراب باشد، معمولاً به جای صدا، بیشتر به برفک زدگی زیاد منجر می شود).
• شکستگی یا جابجایی المنت.

راه حل (تخصصی):

بررسی و تعویض المنت دیفراست نیازمند دسترسی به کویل های اواپراتور و اتصالات الکتریکی است که باید توسط تکنسین انجام شود.

۶. شل شدن قطعات داخلی یا خارجی

لرزش مداوم یخچال می تواند باعث شل شدن پیچ ها، سینی ها یا سایر قطعات شود که هر کدام پتانسیل تولید صدا را دارند.

۶.۱. سینی تخلیه آب شل یا جابجا شده

سینی تخلیه آب در قسمت پایین و پشت یخچال قرار دارد و آب حاصل از دیفراست را جمع آوری کرده و سپس تبخیر می کند. اگر این سینی شل یا جابجا شود، می تواند صدا تولید کند.

تشخیص:

• صدای جغجغه، لرزش یا تق تق از پایین یا پشت یخچال.
• مشاهده آب زیر یخچال.

علت:

• جابجایی سینی در اثر جابجایی یخچال یا لرزش.
• شل شدن پیچ های نگهدارنده سینی.
• وجود شیء خارجی در سینی.

راه حل (DIY):

1. یخچال را از برق بکشید و پنل پشتی را باز کنید.
2. سینی تخلیه را پیدا کنید. آن را در جای خود محکم کنید و مطمئن شوید که به هیچ قطعه ای برخورد نمی کند.
3. در صورت لزوم، پیچ های نگهدارنده آن را سفت کنید.
4. داخل سینی را از هرگونه شیء خارجی یا کثیفی تمیز کنید.

۶.۲. شل شدن اتصالات و پیچ ها

سایر قطعات داخلی یا خارجی یخچال، مانند پنل ها، قفسه ها، یا پایه های نگه دارنده، ممکن است در اثر لرزش مداوم شل شوند.

تشخیص:

• صدای تق تق یا لرزش کلی یخچال که منشأ مشخصی ندارد.
• لرزش قطعات خاصی هنگام لمس.

علت:

• فرسودگی یا شل شدن پیچ ها در بدنه یا قطعات داخلی.
• نصب نامناسب قطعات پس از تعمیر.

راه حل (DIY):

با دقت تمام قسمت های قابل دسترس یخچال (قفسه ها، پنل های داخلی، پوشش های پشت) را بررسی کنید و هر پیچ یا اتصال شل را سفت کنید. مطمئن شوید که هیچ قطعه ای به دیگری برخورد نمی کند.

۷. انبساط حرارتی و چیدمان نامناسب

یخچال دستگاهی پویا است و تغییرات دما می تواند باعث انبساط و انقباض قطعات آن شود. همچنین، نحوه چیدمان مواد غذایی نیز در تولید صدا بی تأثیر نیست.

۷.۱. انبساط و انقباض حرارتی

قطعات پلاستیکی و فلزی داخل یخچال، به خصوص در یخچال های نو، به تغییرات دما حساس هستند و در زمان روشن و خاموش شدن کمپرسور یا چرخه دیفراست، منبسط یا منقبض می شوند.

تشخیص:

• صدای ترکیدن، خش خش یا تق تق کوتاه از داخل یخچال، به خصوص در زمان تغییر دما.

علت:

• پدیده طبیعی انبساط و انقباض مواد در اثر تغییر دما.

راه حل (DIY):

این صداها معمولاً طبیعی هستند و جای نگرانی ندارند. در یخچال های نو این پدیده بیشتر رخ می دهد و به مرور زمان کاهش می یابد. اگر صدا بیش از حد بلند یا مداوم است، می توانید مطمئن شوید که درب یخچال به درستی بسته می شود و هیچ ترک یا شکستگی در پنل های داخلی وجود ندارد.

۷.۲. چیدمان نامناسب مواد غذایی

برخورد ظروف، بطری ها یا بسته بندی های مواد غذایی با یکدیگر یا با دیواره های یخچال، به خصوص هنگام کار کردن موتور و ایجاد لرزش، می تواند صدا ایجاد کند.

تشخیص:

• صدای تق تق، جغجغه یا خش خش از داخل یخچال، به خصوص هنگام باز و بسته کردن درب یا کار کردن کمپرسور.

علت:

• قرار دادن نامناسب مواد غذایی که به یکدیگر یا به دیواره ها برخورد می کنند.
• پر کردن بیش از حد یخچال.

راه حل (DIY):

مواد غذایی را به درستی و با فاصله مناسب از یکدیگر و از دیواره های یخچال بچینید. از پر کردن بیش از حد یخچال خودداری کنید تا هوا به خوبی در داخل آن جریان داشته باشد و از برخورد احتمالی ظروف جلوگیری شود.

۸. دمپر هوای معیوب

دمپر یک دریچه کنترلی است که جریان هوای سرد را از فریزر به بخش یخچال تنظیم می کند. خرابی این قطعه می تواند بر توزیع دما و ایجاد صدا تأثیر بگذارد.

تشخیص:

• صدای جیر جیر، خش خش یا تق تق در زمان باز و بسته شدن دمپر (معمولاً بین فریزر و یخچال).
• مشکل در توزیع دما (مثلاً یک قسمت یخچال خیلی سرد و قسمت دیگر گرم باشد).

علت:

• فرسودگی قطعات مکانیکی دمپر.
• کثیفی یا مسدود شدن دمپر.
• زنگ زدگی یا آسیب فیزیکی به دمپر.

راه حل (تخصصی):

تعویض دمپر نیازمند دسترسی به پنل داخلی یخچال و آشنایی با نحوه عملکرد آن است. در صورت تشخیص خرابی دمپر، باید توسط تکنسین متخصص تعویض شود.

۹. مشکلات برد الکترونیکی (رله ها)

برد الکترونیکی مغز متفکر یخچال است و خرابی قطعات آن، به ویژه رله ها، می تواند منجر به صداهای غیرعادی شود.

تشخیص:

• صدای تق تق مداوم یا تیک تیک سریع از برد کنترل، بدون اینکه کمپرسور روشن شود.
• عدم شروع به کار کمپرسور یا روشن و خاموش شدن مکرر آن.

علت:

• خرابی رله استارت موتور کمپرسور.
• مشکل در سایر رله های موجود روی برد کنترل.

راه حل (تخصصی):

تشخیص و تعویض رله های معیوب یا تعمیر برد الکترونیکی نیازمند تخصص و ابزار دقیق الکترونیکی است و باید توسط یک تعمیرکار حرفه ای انجام شود. دستکاری برد بدون دانش کافی می تواند به آسیب های جدی تر منجر شود.

۱۰. صدای زیاد در یخچال های نو

یخچال های نو نیز ممکن است در ابتدای کار خود صداهایی تولید کنند که گاهی نگران کننده به نظر می رسند.

تشخیص:

• شنیدن صداهای غیرعادی بلافاصله پس از نصب یخچال جدید یا در چند هفته اول استفاده.
• صدای خش خش، ترکیدن یا وزوز.

علت:

• عدم نصب صحیح: تراز نبودن یخچال، عدم رعایت فاصله مناسب از دیوار یا شل بودن برخی اتصالات حین نصب.
• انبساط پلاستیک های نو: قطعات پلاستیکی داخلی یخچال ممکن است در شروع کار و تنظیم دما، منبسط و منقبض شوند و صدا ایجاد کنند که طبیعی است.
• عملکرد اولیه کمپرسور: کمپرسورهای جدید ممکن است در ابتدا کمی پرصدا باشند که به مرور زمان کاهش می یابد.
• نقص فنی در قطعات: در موارد نادر، ممکن است کمپرسور یا فن های یخچال نو دارای نقص فنی باشند.

راه حل (DIY):

1. اطمینان از نصب صحیح و تراز بودن یخچال با استفاده از تراز و تنظیم پایه ها.
2. رعایت فاصله مناسب (حداقل ۱۰ سانتی متر) بین یخچال و دیوار برای گردش هوای مناسب.
3. اطمینان از محکم بودن تمام قفسه ها و کشوها در جای خود.
4. صبر کردن برای چند روز یا چند هفته؛ بسیاری از صداهای اولیه به مرور زمان از بین می روند.

راه حل (تخصصی):

اگر پس از بررسی موارد فوق، صدا همچنان بلند و آزاردهنده بود، یا نشانه هایی از نقص فنی مشهود بود، باید با نمایندگی یا سرویس کار مجاز تماس بگیرید تا در چارچوب گارانتی، مشکل را بررسی و رفع کنند.

۱۱. سایر عوامل متفرقه

گاهی اوقات، صداهای یخچال می تواند ناشی از عوامل کمتر شایع اما قابل بررسی باشد.

۱۱.۱. خرابی لولای درب یخچال

تشخیص:

• صدای جیر جیر، خش خش یا تق تق هنگام باز و بسته کردن درب یخچال.
• شل بودن یا گیر کردن درب.

علت:

• فرسودگی لولاهای درب.
• کمبود روغن کاری در لولاها.
• شل شدن پیچ های نگهدارنده لولا.

راه حل (DIY):

1. پیچ های لولا را بررسی و سفت کنید.
2. مقداری روغن روان کننده (مانند اسپری سیلیکون یا روغن چرخ خیاطی) را روی لولاها اسپری کنید.

۱۱.۲. مشکل در شیر آب ورودی (برای یخچال های ساید بای ساید)

تشخیص:

• صدای وزوز یا غرغر بلند از پشت یخچال یا از قسمت شیر آب.
• کاهش فشار آب در آبریز یا مشکلات یخ ساز.

علت:

• فشار نامناسب آب ورودی.
• معیوب بودن شیر قطع کن آب یا شیر ورودی یخچال.
• وجود هوا در خط آب.

راه حل (DIY):

فشار آب ورودی خانه را بررسی کنید. مطمئن شوید شیر آب ورودی به یخچال کاملاً باز است. برای تخلیه هوا، چندین لیوان آب از آبریز بگیرید.

چه زمانی به تعمیرکار متخصص مراجعه کنیم؟

در حالی که بسیاری از مشکلات صدای یخچال را می توان با راهکارهای DIY برطرف کرد، برخی موارد نیازمند دانش فنی، ابزار تخصصی و تجربه یک تعمیرکار حرفه ای هستند. تشخیص به موقع این موارد از آسیب های بیشتر جلوگیری می کند.

در شرایط زیر حتماً با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید:

• مشکلات کمپرسور: اگر صدای وزوز بلند و مداوم، خرخر شدید یا تق تق ضربه ای از کمپرسور شنیده می شود و مطمئن هستید که فن کندانسور سالم و تمیز است. تعویض کمپرسور یک کار کاملاً تخصصی است و نیاز به ابزار و دانش خاص دارد.
• خرابی فن های داخلی (فن اواپراتور): اگر با آب کردن برفک ها مشکل فن اواپراتور برطرف نشد و نیاز به تعویض موتور فن دارید. این کار مستلزم باز کردن پنل های داخلی و دسترسی به قطعات حساس است.
• مشکلات سیستم دیفراست (تایمر، المنت، ترمودیسک): اگر یخچال دچار برفک زدگی شدید و مکرر می شود و صدای تیک تیک مداوم از سیستم دیفراست می آید.
• مشکلات مدار گاز یخچال: هرگونه صدای سوت کشیدن، وزوز غیرعادی یا کاهش شدید سرمایش که به نظر می رسد به سیستم گاز مبرد مربوط است. شارژ گاز یخچال یا رفع نشتی از کارهای فوق تخصصی است.
• مشکلات برد الکترونیکی: اگر صدای تق تق از برد کنترل می آید یا یخچال به طور نامنظم کار می کند. تعمیر یا تعویض برد بسیار حساس است.
• مشکلات یخ ساز و آبریز پیچیده: اگر با راهکارهای ساده، مشکل یخ ساز یا آبریز حل نشد و مشکوک به خرابی شیر برقی یا موتور یخ ساز هستید.
• یخچال نو و مشکلات مداوم: اگر یخچال شما نو است و با رعایت تمام نکات نصب، همچنان صدای غیرعادی و بلند می دهد. در این موارد، حتماً از خدمات گارانتی و نمایندگی استفاده کنید.

دستکاری قطعات حساس و سیستم های پیچیده یخچال بدون دانش و ابزار کافی می تواند منجر به آسیب های جدی، بی اثر شدن گارانتی و افزایش هزینه های تعمیر شود. همیشه اولویت را با ایمنی و سپس با مراجعه به متخصص قرار دهید.

نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از صدای زیاد یخچال

با رعایت چند نکته ساده در نگهداری و استفاده از یخچال، می توانید از بروز بسیاری از مشکلات صدا و خرابی های احتمالی جلوگیری کنید. پیشگیری همیشه بهتر و کم هزینه تر از درمان است.

1. نظافت منظم فن کندانسور و کویل ها: حداقل هر شش ماه یک بار (و در صورت وجود حیوان خانگی، هر سه ماه یک بار)، فن کندانسور و کویل های پشت یا پایین یخچال را با جاروبرقی و برس تمیز کنید. این کار به عملکرد بهینه کمپرسور کمک کرده و از فشار آمدن به آن جلوگیری می کند.
2. اطمینان از تراز بودن یخچال: هر چند وقت یک بار، با استفاده از تراز، از تراز بودن یخچال اطمینان حاصل کنید و پایه های قابل تنظیم آن را تنظیم کنید تا دستگاه به خوبی روی زمین ثابت شود و لرزش های اضافی نداشته باشد.
3. رعایت فاصله مناسب از دیوار: حداقل ۱۰ سانتی متر فاصله بین پشت یخچال و دیوار و همچنین از اطراف آن، برای گردش هوای مناسب و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد قطعات، ضروری است.
4. چیدمان صحیح مواد غذایی: از پر کردن بیش از حد یخچال خودداری کنید و مواد غذایی را به گونه ای بچینید که به یکدیگر یا به دیواره های داخلی برخورد نکنند. این کار به جریان آزاد هوا و جلوگیری از صداهای ناشی از لرزش کمک می کند.
5. عدم قرار دادن وسایل سنگین روی یخچال: قرار دادن اشیاء سنگین یا لرزاننده روی یخچال می تواند باعث تشدید لرزش ها و ایجاد صداهای اضافی شود.
6. بررسی دوره ای درب ها و لاستیک دور درب: مطمئن شوید که درب ها به خوبی بسته می شوند و لاستیک دور درب سالم است. بسته نشدن کامل درب می تواند باعث کارکرد طولانی تر موتور و تولید صدای بیشتر شود.
7. سرویس های دوره ای (در صورت نیاز): برخی از تولیدکنندگان یخچال، سرویس های دوره ای را توصیه می کنند. در صورت مشاهده هرگونه مشکل کوچک یا تغییر در صدای یخچال، بهتر است قبل از جدی شدن مشکل، از یک تکنسین برای بررسی و سرویس استفاده کنید.

نتیجه گیری

صدای زیاد یخچال، هرچند ممکن است در ابتدا نگران کننده به نظر برسد، اما با تشخیص صحیح و اقدام به موقع، در بیشتر موارد قابل رفع است. همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، از صداهای طبیعی و بی خطر گرفته تا صداهای هشداردهنده ناشی از مشکلات فنی در فن ها، کمپرسور، سیستم دیفراست یا تراز نبودن دستگاه، هر یک دارای علائم و راه حل های خاص خود هستند.

با مطالعه این راهنمای جامع، اکنون شما ابزار لازم برای تشخیص تفاوت بین این صداها، شناسایی منشأ احتمالی و انجام برخی اقدامات اولیه DIY را در اختیار دارید. به یاد داشته باشید که در مواجهه با مشکلات پیچیده تر، به ویژه آن هایی که مربوط به کمپرسور، سیستم گاز مبرد یا برد الکترونیکی هستند، مراجعه به یک تکنسین متخصص نه تنها ایمنی شما را تضمین می کند، بلکه از بروز آسیب های بیشتر و هزینه های گزاف در آینده جلوگیری خواهد کرد. با نگهداری منظم و توجه به نکات پیشگیرانه، می توانید طول عمر یخچال خود را افزایش داده و آرامش را به آشپزخانه خود بازگردانید.